Overslaan en naar de inhoud gaan

Toegankelijkheid

Geen betutteling alsjeblief …

In gesprek met Loes Messens | 25 februari 2020

Op haar zevende zwom ze al met dolfijnen in Florida. Later deed ze haar stage sociaal-cultureel werk in het Afrikaanse Benin. En meer recent trok ze voor haar job bij Circus Zonder Handen verschillende keren met jongeren naar Palestina. Reizen zit Loes Messens duidelijk in het bloed. Dat ze werd geboren met dwerggroei beschouwt Loes liever als een handicap dan als een beperking. ‘Mijn handicap is natuurlijk vaak balen,’ zegt ze, ‘maar even vaak is het zeer oké en niet alleen maar beperkend.’ Een gesprek over vrijheid, het genot van kleine ontmoetingen en het alsjeblief flexibel omspringen met regeltjes.

Effe de trein nemen?

Je eigen ding doen. Verwonderd zijn over andere contexten. Je eigen perspectief in vraag stellen. Vrijheid ervaren. Dat is reizen voor Loes. In december ging ze voor een maand naar Benin om er de mensen weer op te zoeken die ze tijdens haar stagetijd ginds ontmoette. Haar ervaringen in het buitenland brengen een interessant perspectief op verschillende omgevingen. ‘Hier in Vlaanderen zijn sommige dingen dan wel beter geregeld dan in Benin, maar daar zijn mensen zoveel meer flexibel. Neem nu iets als de trein nemen. Als je daarbij hulp nodig hebt, moet je dat hier allemaal vooraf aanvragen, met alle administratieve gedoe erbij. Ginder wordt dat gewoon even ter plekke geregeld.’

Loes in bootje aan het vissen
 

De zus van Loes heeft ook een handicap. Toen de meisjes opgroeiden, konden ze vaak niet dezelfde bus nemen. ‘Er golden toen regels dat er maar één persoon met een handicap tegelijk op de bus mocht, dat leidde natuurlijk tot absurde situaties voor ons.’ Ook vandaag blijft het openbaar vervoer gebruiken een uitdaging. ‘Mijn zus is goed georganiseerd,’ glimlacht ze. ‘Ik improviseer meestal ter plekke en vraag hulp aan andere reizigers. Maar in principe moet je dat dus officieel op voorhand aanvragen.’

Ervaringsdeskundigheid als troef

Loes is niet zo’n fan van het woord beperking. ‘Voor mij voelt dat alsof ik dan elke dag gebukt ga onder dingen die mij beperken. Terwijl ik het eerder zo bekijk: ik ben geboren met een handicap en ik leef ermee.’

“De trein nemen is voor een persoon met een handicap een administratief gedoe.”

Loes Messens

Ik ben onder de indruk van zoveel veerkracht en enthousiasme. Vraagt het dan niet elke dag ontzettend veel energie om de dingen gedaan te krijgen? Loes: ‘Dat is zo. Ik heb ook wel eens een dag dat ik wou dat ik gewoon zelf op de trein kon stappen of bij de spullen in de supermarkt kon.’ Ze zwijgt even. ‘Maar het is toch ook zo dat veel van wat ik vandaag doe en kan, in mijn leven is gekomen door mijn handicap.’ Ze lijst op: ‘Mijn beste vrienden heb ik leren kennen toen ik op kamp was met andere kinderen met een handicap. Mijn ervaringsdeskundigheid biedt mij een extra troef in mijn job. En de kleine ontmoetingen die ik omwille van mijn handicap elke dag heb, maken mij vaak erg gelukkig.’

Helpen in plaats van hulp krijgen

Loes denkt met een warm hart terug aan de vakanties die ze beleefde in haar jonge jaren. Ze zat bij de jeugdbeweging en nam aan heel wat kampen deel speciaal voor kinderen met een handicap. ‘Mijn hart voor het jeugdwerk bloeide open tijdens die vakanties. Dat leidde er uiteindelijk toe dat ik sociaal-cultureel werk ging studeren.’

“Handicaps verdwijnen naar de achtergrond als we samen op vakantie gaan.”

Vanuit haar persoonlijke ervaringen kan Loes kan een interessante vergelijking maken tussen verschillende vormen van groepsvakanties. Sommige kampen gaan uit van een  inclusief model, zoals bij de jeugdbeweging. Andere kampen zijn op specifieke doelgroepen gericht, zoals kinderen en jongeren met een handicap. Beide zijn boeiend, zegt ze, al breekt ze ferm een lans voor het doelgroepspecifieke model. ‘Door op kamp te gaan met andere kinderen met een handicap verdwijnen die handicaps naar de achtergrond. Dat doet ontzettend veel deugd. Bovendien is het ook fijn om eens in een rol te zitten waarin je hulpgevend kan zijn voor anderen. In een inclusieve omgeving blijf je toch meestal zitten in een hulpvragende rol. Het enige nadeel van de doelgroepspecifieke kampen is dat de landing in de realiteit achteraf vaak wel hard is…’

Loes en vriendin fietsen
 

Loes is bezorgd over de toekomst van vakanties voor kinderen met een handicap. Ze ziet de middelen daarvoor afkalven, zegt ze. ‘Neem nu Vakantiepark Fabiola in Maasmechelen, de plek waar ik zelf al die mooie jeugdherinneringen opdeed die mij zo vormden. Vandaag zijn de kampen er steeds korter, en dat komt omdat de middelen ervoor teruglopen.’

Van mens tot mens

Niet snoeien in de middelen voor mensen met een beperking, dus. Die vakanties zijn nodig. Ze vormen jonge mensen. Ze bieden kinderen en jongeren met een handicap kansen om voluit deel te nemen aan het goede leven.

“De kleine ontmoetingen die ik elke dag heb door mijn handicap maken mij erg gelukkig.”

En dan is er nog wat. Flexibel zijn met regels, bijvoorbeeld.  En – alsjeblief! – geen betutteling.  Loes merkt op dat nogal wat organisaties regels bedenken die goedbedoeld zijn, maar tot uitsluiting leiden. Loes: ‘Soms wordt de toegang tot bepaalde plekken mij ontzegd op basis van mijn handicap. Maar ik ben zelf het best geplaatst om in te schatten wat ik wel en niet kan. Dus hierbij een warme oproep: overleg met mij - en andere mensen met een handicap - in iedere situatie van mens tot mens.’

 

Foto's: Loes Messens
Loes Messens

In gesprek met

Loes Messens studeerde sociaal cultureel werk en deed een stage van zes maanden in Benin. Loes werkt bij Circus Zonder Handen, een organisatie in Brussel die een circusaanbod organiseert voor iedereen. Circus Zonder Handen biedt circuslessen aan in negen wijken in Brussel. Ze kiezen er met opzet voor om te werken in meer kwetsbare buurten. Loes leeft met een handicap. Ze werd geboren met dwerggroei. Ze was eerder ook betrokken bij Hart voor Handicap, een project van De Standaard waarin mensen met een handicap een forum kregen voor hun ervaringen en konden lobbyen voor praktische verbeteringen bij o.a. De Lijn.

 

Dit verhaal werd gepubliceerd op 25 februari 2020 in de categorie Toegankelijkheid.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Mantelzorger van partner met dementie: blijf samen reizen

In gesprek met Elena de Ru | 18 februari 2020

‘Sluit mensen met dementie niet op,’ zegt Elena de Ru, ‘maar doe precies het tegenovergestelde: trek er samen met hen op uit.’ Elena’s man Niek leed aan dementie. Samen met hem beleefde ze hoe het is om eropuit te trekken als er extra uitdagingen zijn. Die extra teug zuurstof van even wég te zijn was immers broodnodig voor hen beiden, net als voor de meeste mensen die omwille van ziekte of armoede sociale uitsluiting ervaren. Elena ontpopte zich tot expert als het gaat over leven als mantelzorger met dementie, en ze werd een bevlogen pleitbezorger die de taboes rond de ziekte wil doorbreken. Hoewel dat in de praktijk best ingewikkeld kon zijn, reisde ze samen met haar man de wereld rond om lezingen te geven. Vorig jaar overleed Niek. Via lezingen en buddywerk blijft Elena mensen en overheden inspireren over dementie.

Huilen, daar begon het mee. Vele jaren na de gebeurtenissen zorgden oorlogstrauma’s van Elena’s echtgenoot plotseling voor een stroom van tranen bij haar man. Vandaag weet Elena dat huilen een van de signaalgevers voor dementie kan zijn. En zo begon hun nieuwe gezamenlijke weg. In contacten met lotgenoten viel het Elena op dat veel mensen met dementie niet vaak meer buiten komen ‘Het is wijdverspreide ziekte die heel wat leed veroorzaakt maar die nog vaak verborgen wordt gehouden.’

 

Een eer

Elena wilde helpen dit taboe doorbreken. Ze zocht naar kansen om samen dingen te doen in plaats van zich af te zonderen. Al gauw werden Niek en Elena op verschillende plekken in de wereld uitgenodigd om te getuigen. Samen reisden ze onder meer naar Italië, Frankrijk en Engeland, en zelfs naar Japan. ‘Wanneer we op de terugweg waren, had ik vaak een vol hart,’ vertelt Elena. ‘Dan zei ik tegen mijn man: wat een eer dat wij zoveel mensen moed mogen geven met ons verhaal.’

“Ik denk dat de meeste mensen graag zo lang als het kan zo normaal mogelijk op vakantie willen gaan.”

Elena de Ru

Kippenvel in Japan

Elena glimlacht wanneer ze terugdenkt aan die tijd. ‘Mijn man was erg muzikaal. Hij kon geweldig goed fluiten,’ zegt ze. Muziek werkte voor Niek beter dan de anti-agitatiemedicatie die hij kreeg voorgeschreven. Elena integreerde het fluittalent van haar man in hun gezamenlijke lezingen. ‘Wekenlang oefenden we het nationale volkslied van het land waar we naartoe gingen. Aan het einde van de lezing begon Niek dan het volkslied te fluiten. Elena: ‘Magische momenten waren dat! In Japan stond een publiek van duizend mensen spontaan recht en floot mee met Niek. Dat was echt kippenvel.’

Vriendschap onder lotgenoten

Tijdens een conferentie in Frankrijk ontmoette het koppel een echtpaar waarvan de vrouw leed aan jongdementie. De man had het er erg moeilijk mee. Elena pikte op dat hij voor de verjaardag van zijn vrouw graag naar Brugge wilde komen maar dat hij de reis en het verblijf niet aandurfde. Ze nodigde hen uit bij haar thuis. ‘Hij was ongerust want zijn vrouw had regelmatig ongelukjes,’ vertelt Elena. ‘Ik wist natuurlijk meteen wat hij daarmee bedoelde en stelde hem gerust dat we daarvoor een wasmachine in huis hadden.’ De twee koppels brachten uiteindelijk vijf dagen samen door. Ze bezochten niet alleen Brugge maar ook Ieper. Elena: ‘Bij het afscheid zei de man: je bent niet mijn gastvrouw geweest maar mijn leraar.’

Elena en Niek op een bank
 

Iedereen een plaats geven

Waar moeten we zorg voor dragen als het gaat om mensen met dementie en vakantie? vraag ik Elena. ‘Ik merk dat mensen dan snel denken aan gespecialiseerde (zorg)instellingen’, maar ik denk dat de meeste mensen graag zo lang als het kan zo normaal mogelijk op vakantie willen gaan.’

“Eigenlijk gaat het erom dat we iedereen een plaats geven in de samenleving.”

Ze ziet heel wat steden en gemeenten ook echt naar buiten komen als dementievriendelijk. ‘Kortrijk en Brugge bijvoorbeeld, doen echt veel inspanningen. Ze nodigen bijvoorbeeld de mantelzorger en de patiënt steevast samen uit. Het is zo fijn om naar initiatieven te gaan waar men deze aanpak nastreeft. Niemand kijkt er dan van op als een van de gasten ineens andere dingen begint te doen.’ Maar ook acties zoals het sensibiliseren van handelaars in de stad zijn volgens Elena belangrijk. ‘Eigenlijk gaat het erom dat we iedereen een plaats geven in de samenleving, ook diegenen die lijden aan bijvoorbeeld dementie.’

Elena De Ru

In gesprek met

Elena de Ru is Nederlandse en woont al een lange tijd in Vlaanderen. Elena zorgde vele jaren voor haar man Niek die leefde met dementie. Intussen is Elena een gewaardeerd spreker over dementie en wordt ze regelmatig uitgenodigd om haar ervaringen te delen. Elena is onderwijskundige. Ze schreef samen met haar nicht het uit het leven gegrepen boek Dementie, onze zorg, en leidt daarnaast een buddywerking voor mensen met jongdementie, uitgevoerd door studenten van de Arteveldehogeschool.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 18 februari 2020 in de categorie Toegankelijkheid.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Iedereen Verdient Vakantie: een warme gemeenschap

In gesprek met Hilde Gyselinck | 20 december 2019

Wat hebben mensen met een beperking nodig om voluit op vakantie te kunnen? Hilde Gyselinck kreeg deze vraag zo’n drie jaar geleden voorgeschoteld. Ze kon op dat moment niet vermoeden dat Iedereen Verdient Vakantie voor haar een gemeenschap zou worden die ze niet meer zou kunnen missen. Hilde deelde niet alleen haar eigen ervaringen, ze werd ook een luisterend Oor voor Iedereen Verdient Vakantie en verzamelde zo maar even zestig verhalen in het Grootschalig Luisteronderzoek. Anderhalf jaar geleden echter kwam Hilde in een zware episode van haar chronische ziekte terecht en was ze tot haar spijt gedwongen om al haar activiteiten stop te zetten. Vandaag gaat het beter. Op de vooravond van het Forum Iedereen Verdient Vakantie tref ik Hilde in haar nopjes in het Limburgs natuurgebied Kattevennen. We gaan op verkenning naar Cosmodrome om er kansen voor uitstappen te ontdekken. ‘Ik kan niet wachten om iedereen terug te zien,’ popelt ze..

Extra’s

Morgen zal C-mine overspoeld worden met mensen uit gans Vlaanderen die naar Genk komen voor het jaarlijkse Forum van Iedereen Verdient Vakantie. Vanavond is er al een delegatie in Kattevennen aangekomen. Hilde is één van de vroege vogels. Het zou veel te zwaar voor haar zijn om morgenvroeg naar hier te komen en er een marathondag van te maken.

“Ik schrok ervan dat ik mijn activiteiten voor Iedereen Verdient Vakantie zo erg miste.”

Hilde Gyselinck

‘Ik was ongelooflijk blij met het aanbod van Tim,’ zegt ze. ‘Dat soort extra’s maakt echt een wereld van verschil.’ Tim, medewerker bij Iedereen Verdient Vakantie pikte Hilde met haar aangepaste wagen op bij haar thuis om haar deelname aan het Forum mogelijk te maken. ‘Op het einde van het jaar is mijn persoonlijk assistentiebudget op,’ zegt ze, ‘dan zijn uitstappen een stuk moeilijker te organiseren.’

Troef

Hilde vertelt over de weken dat ze post vatte in Vayamundo om voor Iedereen Verdient Vakantie verhalen te verzamelen. ‘Dat was een zalige periode!’ Ze vertelt hoe ze zich installeerde met een tafeltje in de entree van het vakantiecentrum en haar oor te luisteren legde. ‘Ik schreef uiteindelijk zestig verhalen uit maar ik geloof dat ik er wel honderdtwintig verzamelde,’ zegt ze. Ze is nog steeds van plan om ook de andere verhalen nog uit te schrijven.

“De dingen gaan niet altijd helemaal vanzelf maar met een beetje hulp krijg je toch heel wat voor elkaar.”

Bovendien ontdekte ze dat, doordat ze zelf chronisch ziek is en in een rolstoel zit, ze erg goed de noden van mensen kon inschatten. ‘Nieuwelingen werden al snel door andere vakantiegangers en zelfs door het personeel naar mij gestuurd voor een volledige introductie,’ lacht ze. Ze besefte dat haar eigen ervaringen een enorme troef kunnen zijn. ‘Ik wil bijdragen aan een grotere bewustwording,’ zegt ze. ‘Er zijn zoveel praktische zaken die echt niet vanzelfsprekend zijn als je minder middelen of een beperking hebt.’

Inspiratie

In de Cosmodrome krijgen we een korte introductie over de volkssterrenwacht en een demonstratie van de filmzaal met 360° projectie. Hilde kan er volop testen hoe toegankelijk de zaal is met een rolstoel. Eén van de zaalstoelen wordt prompt voor haar weggehaald zodat ze een prima zitplaats krijgt. Test geslaagd. ‘De dingen gaan niet altijd helemaal vanzelf,’ zegt ze, ‘maar met een beetje hulp krijg je toch heel wat voor elkaar.’

“Er zijn zoveel praktische zaken die echt niet vanzelfsprekend zijn als je minder middelen of een beperking hebt.”

Hilde vertelt over het voorbije anderhalf jaar waarin ze alles moest terugschroeven omwille van haar ziekte. ‘Ik schrok ervan dat ik mijn activiteiten voor Iedereen Verdient Vakantie zo erg miste,’ zegt ze. ‘Maar kijk, het gaat weer beter nu en morgen zit ik mee aan het onthaal. Ik zie er ontzettend naar uit om iedereen terug te zien. En om nieuwe inspiratie op te doen natuurlijk.’

Hilde Gyselinck

In gesprek met

Hilde Gyselinck is chronisch ziek, ze lijdt aan secundair progressieve multiple sclerose. Regelmatig trekt Hilde naar zee om op adem en tot rust te komen. In 2017 leende Hilde haar oor voor het grootschalig luisteronderzoek van Iedereen Verdient Vakantie en nam ze deel aan de workshop digital stories.  Hilde is pleegmoeder van drie kinderen.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 20 december 2019 in de categorie Toegankelijkheid.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Iedereen dezelfde kansen voor uitstappen, logisch toch?

In gesprek met Silke Vanspauwen | 3 december 2019

‘In een ideale wereld ervaren mensen geen drempels in hun vrijetijdsbeleving.’ Helder. Silke Vanspauwen is coördinator van
C-mine bezoekersonthaal en van C-mine expeditie in Genk. Voorheen was Silke educatief medewerker bij Kazou. Aan die job hield ze een grote passie over om vrijetijdsbeleving voor iedereen toegankelijk te maken. Sterker nog, Silke is ervan overtuigd dat de wereld voor iedereen een betere plek zou zijn als we steevast zouden vertrekken van inclusiviteit in plaats van er ons achteraf over in de haren te krabben. Ze stond dan ook op de eerste rij om het Forum van Iedereen Verdient Vakantie op twaalf december naar Genk en C-mine uit te nodigen.

Mindshift

De ouders van Silke waren de trekkers van de integratievakanties bij Kazou: jongerenvakanties voor kinderen en jongeren met en zonder beperking. Ook Silke was jarenlang vrijwilliger bij Kazou, eerst als monitor, later als hoofdmonitor. Het vormde haar blik op de wereld. ‘Het is eigenlijk heel simpel,’ zegt ze, ‘alle mensen moeten dezelfde kansen krijgen.’ Inzichten uit haar Kazoujaren neemt Silke mee in haar werk vandaag.

“Focussen op de mogelijkheden in plaats van de beperkingen is een mindshift.”

Silke Vanspauwen

‘Je moet altijd focussen op de mogelijkheden,’ zegt ze, ‘en niet zozeer op de beperkingen.’ Ze vertelt hoe ze vaak ziet dat mensen in eerste instantie zorgelijk kijken als er iemand in een rolstoel arriveert. ‘Terwijl je dat eigenlijk elke keer als een kans zou kunnen zien om de toegankelijkheid van je organisatie uit te testen en te verbeteren. Het is gewoon een mindshift.’

Een ruime blik op de wereld

Silke breekt er een lans voor om met een ruime blik te kijken naar mensen met een beperking. ‘Dat brengt groei,’ zegt ze, ‘niet alleen voor de mensen die zorg nodig hebben maar evengoed voor de mensen die de zorg aanbieden.’ Ze vertelt over de zeventienjarigen die ze vroeger voorbereidde op een monitorstage bij Kazou. ‘Op voorhand staat die zorgbehoefte op de voorgrond en is dat alles wat je ziet. Maar eens je samen op uitstap bent wordt dat eigenlijk een bijkomstigheid. Dan gaat het puur over de beleving en de uitwisseling.’ Silke geeft het voorbeeld van het ondersteunen van iemand bij een toiletbezoek. ‘Dat lijkt heel wat als je het nog nooit deed maar eigenlijk stelt het echt niet veel voor.’

“Als je samen op uitstap bent zie je niet langer de zorg maar beleef je uitwisseling.”

Leren naar het grotere plaatje kijken is trouwens een vaardigheid die goed van pas komt in deze tijd met complexe uitdagingen. ‘Hoe meer mensen met een ruime blik naar de samenleving kijken, hoe beter onze samenleving zal functioneren. Daar ben ik van overtuigd.’

Strijdvaardig

Er zijn ook heel wat andere drempels, ondervond Silke bij Kazou. ‘Wat voor veel mensen evident is, is onoverkomelijk voor anderen.’ Een verhaal dat Silke enorm bijblijft is dat van een mama die er alles wou aan doen om haar dochters op vakantie te laten gaan. ‘De mama belde mij op omdat ze de brochure met vakanties niet had ontvangen.’ Ik legde uit hoe ze alles kon vinden op de website maar ik voelde aan dat ze het bos door de bomen niet meer zag.’ Uiteindelijk ontving Silke de dame op haar bureau. Samen doorliepen ze alle stappen om een vakantie te boeken. Silke besefte daardoor dat de procedure om je kind in te schrijven met korting, via een verhoogde tegemoetkoming, niet voor iedereen vanzelfsprekend is. ‘Als we een divers publiek willen aanspreken is het belangrijk dat we extra zorg dragen voor de communicatie en de praktische procedures,’ zegt Silke.

“Vertrekken van inclusiviteit maakt van de wereld een betere plek voor iedereen.”

De dame in kwestie wou per se haar dochters van 11 en 15 samen op vakantie sturen. Omwille van het leeftijdsverschil was dat niet vanzelfsprekend. Silke kwam op het idee om de meisjes te laten deelnemen aan een integratievakantie voor jongeren met en zonder handicap, omdat die vakanties toegankelijk zijn voor jongeren van 7 tot 17. ‘Ik was er zelf bij tijdens die vakantie. Het was zo mooi om te zien hoe de zussen openbloeiden en een zorgeloze tijd hadden. En de ganse tijd moest ik denken aan hun mama. Door haar strijdvaardigheid beleefden haar dochters een heerlijke vakantie.’

 

Headerfoto: Pixabay

In gesprek met

Silke Vanspauwen is sociaal-cultureel pedagoog van opleiding. Ze is coördinator van het bezoekersonthaal van C-mine en van C-mine expeditie. Als vrijwilliger bij Kazou begeleidde ze vele vakanties voor kinderen en jongeren met en zonder beperking. Kazou is de jeugddienst van de Christelijke Mutualiteiten.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 3 december 2019 in de categorie Toegankelijkheid.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Iedereen Toerist in Vlaams-Brabant

In gesprek met Sandrina Peeters & Ragna Van Den Bergh | 9 april 2019

In Vlaams-Brabant overtuigt de provincie toeristische ondernemers om zich aan te sluiten bij het netwerk van Iedereen Verdient Vakantie. Dankzij info op maat en financiële steun verlaagt de provincie zoveel mogelijk drempels om die stap te zetten. Daarnaast werkt de provincie samen met verenigingen die het vakantieaanbod ruchtbaarheid geven. Zo kunnen nog meer mensen genieten van een daguitstap of vakantie. Sandrina Peeters en Ragna Van Den Bergh, werkzaam voor de provincie, vertellen hoe dat in zijn werk gaat. 

Eind 2015 lanceerde de provincie ‘Iedereen Toerist’ - een initiatief om zoveel mogelijk inclusief en toegankelijk toerisme aan te bieden. Om dat te realiseren, maakt de provincie toeristische ondernemers warm om partner te worden en drempels weg te halen voor daguitstappers in armoede of met een beperking. Dat doet ze via inspiratiedagen. Daar komen toeristische ondernemers die al partner zijn van het netwerk Iedereen Verdient Vakantie aan het woord om collega-ondernemers in Vlaams-Brabant te motiveren en overtuigen.

Inspireren en motiveren

Ragna: ‘De toeristische ondernemers leren er ook vakantiegangers met een beperking of klein budget kennen, wat meteen heel wat vooroordelen wegneemt. Hoe ga je als aanbieder in het netwerk om met mensen in armoede of met een beperking? Hoe stel je hen op hun gemak? De toeristische ondernemers hebben daar een enorme rol die ze niet mogen onderschatten. Ook dat willen we hen op zo’n dag meegeven.’ Om een extra duwtje in de rug te geven, ondersteunt Vlaams-Brabant toeristische ondernemers financieel. Zo zullen dit jaar dertien logies- en fietscafé-uitbaters dankzij een subsidie hun locatie toegankelijker kunnen maken voor mensen met een fysieke, visuele, verstandelijke of auditieve beperking

Samenwerken met organisaties dicht bij de mensen

De provincie heeft een structurele samenwerkingsovereenkomst met de vier erkende vrijetijdszorgorganisaties: Het Balanske, Gehandicapten & Solidarteit, Indivo-vzw De Lork en KVG (Katholieke Vereniging van Gehandicapten). Zij wijzen mensen met een fysieke, visuele of mentale beperking de weg naar het toeristische aanbod van de provincie. En andersom kunnen de daguitstappers via hen aanbevelingen doen naar de provincie: waar zitten gaten in het vakantieaanbod?

"Voor sommige deelnemers was het meer dan twintig jaar geleden dat ze de kans hadden om te fietsen." - Sandrina Peeters

Jaarlijks organiseert de provincie samen met deze vier organisaties de  ‘Iedereen Toerist-dag’. Dan trekt iedereen, met of zonder beperking, naar één van de attracties in de provincie. Sandrina: ‘Dat is steeds een hoogdag. Zo herinner ik me nog de editie in het provinciedomein van Kessel-Lo. Daar stonden twee fietstochten met tandems, driewielers, rolstoelfietsen en duofietsen op het programma. Voor sommige deelnemers was het meer dan twintig jaar geleden dat ze de kans hadden te fietsen. Ze namen deel zoals iedereen en hadden voor even het gevoel niet anders te zijn dan de rest. En intussen is er ons permanent aanbod ‘Iedereen op de fiets!’ met extra verhuurpunten voor de rolstoelfiets en duofiets, alsook extra toegankelijke fietsroutes.’

Overal kansen om erbij te horen

De provincie coördineert twee eigen belevingscentra: Belevingscentrum ’14-’18 en het Sven Nys cycling center. Ze werkt daarnaast nauw samen met de Vlaams-Brabantse attracties zoals het Sportimonium, het Kasteel van Gaasbeek, de Plantentuin in Meise, de provinciedomeinen… Die geven standaard kortingen voor mensen in armoede en voorzien activiteiten en faciliteiten voor mensen met een beperking.

"De toeristische ondernemers hebben een enorme rol om voor mensen een heerlijke vakantie of daguitstap waar te maken. Die mogen ze niet onderschatten." - Ragna Van Den Bergh

Maar dat is niet alles, vertelt Sandrina: ‘Het wemelt in de provincie van wandel- en fietsmogelijkheden die meer in de kijker mogen komen. Ze zijn vlot bereikbaar, heel toegankelijk en bovendien gratis. Op het wandelnetwerk Zuid-Dijleland heb je bijvoorbeeld het rolstoelpad in het prachtige Meerdaelwoud, nabij Leuven. Wie graag een thema als rode draad heeft, kan tijdens gerichte campagnes zijn hart ophalen. Die staan in het teken van bloesems, wijn, bier, mysterieuze bossen, druiven, hop… Met interactieve wijn- en bierworkshops voor blinden en slechtzienden, rolstoeltoegankelijke wandelingen en rondleidingen met een Tolk Vlaamse Gebarentaal…’

Zoek het niet te ver, klinkt het ook nog. Hoe dichter bij, hoe gemakkelijker bereikbaar en hoe goedkoper. De provincie houdt het aanbod trouwens zo breed en gevarieerd mogelijk. Iedereen heeft immers zijn eigen voorkeuren en interesses, dus keuzevrijheid is belangrijk.

Foto header: Visit Flanders

Ragna Van Den Bergh en Sandrina Peeters

In gesprek met

Sandrina Peeters en Ragna Van Den Bergh werken bij Toerisme Vlaams-Brabant. Sandrina coördineert Iedereen Toerist en bewaakt de toegankelijkheid van alle partners in het netwerk van Iedereen Verdient Vakantie. Ragna Van Den Bergh coördineert het Belevingscentrum ‘14-’18 in Tildonk, dat de Eerste Wereldoorlog herdenkt en de tentoonstelling ‘In de ogen van een vluchteling’ over de hedendaagse oorlogsproblematiek huisvest.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 9 april 2019 in de categorie Toegankelijkheid.

Roos Lowette

Neergepend door

Roos werkt deeltijds bij Jint vzw. Ze geeft er jongeren de kans om naar het buitenland te trekken.  Daarnaast schrijft ze verhalen over wat reizen met een mens doet. 

Opwindende belevenissen op het parcours van kunst en cultuur

In gesprek met Pieter Duboccage | 13 november 2018

In de centrale hal van het Rubenianum in Antwerpen gonst het dat het lieve lust is. Zo’n honderdtal mensen wisselen, met een broodje op de hand, ervaringen uit. We zijn op een inspiratiedag van Iedereen Verdient Vakantie. Mensen uit sociale en culturele organisaties ontdekken er nieuwe manieren om kunst en cultuur toegankelijk te maken voor mensen die drempels ervaren. De Vlaamse Meesters, en dan meerbepaald Pieter Paul Rubens, vormen het grotere plaatje waarin deze dag kadert. Ik sluit me aan bij een gezelschap, en dan gebeurt er iets heel bijzonder…

‘Ik zweer het,’ zegt een man in dat gezelschap, ‘Pieter Pol Ruben, dat is mijn naam.’ Hij tast in zijn broekzak, diept zijn portefeuille op en laat zijn paspoort zien. Hij blijkt inderdaad de trotse eigenaar te zijn van deze - vandaag wel zeer toepasselijke - naam.

Het belang van buiten komen...

‘Dat is vast niet de enige reden waarom je hier bent,’ zeg ik en nu pas merk ik op dat hij een blindengeleidenstok aan zijn broeksriem heeft hangen. Zijn blik komt in mijn richting maar weet de mijne niet te vangen. ‘Nee, dat klopt, ik ben hier op uitnodiging van iemand uit mijn gemeente. Ik wou wel eens zien hoe andere organisaties omgaan met mensen met een beperking. Ik denk dat het belangrijk is om voldoende buiten te komen, ook met een beperking. Daarom kom ik hier inspiratie opdoen, zodat ik ideeën voor uitstappen kan doorgeven aan anderen.’

"Een mens moet voldoende buiten komen, beperking of niet."

Wat later zitten we apart en begrijp ik dat Pieter niet volledig blind is. Tegenwoordig voelt hij zich thuis in de wereld van blinden, slechtzienden en zienden, zegt hij. Dat is niet altijd zo geweest. Tot zijn twintigste wilde hij niet veel weten van de blindenwereld. ‘Ik dacht dat het niets voor mij was, tenslotte ben ik niet volledig blind. Uiteindelijk liet ik mij overhalen om op uitstap te gaan met een blindenvereniging. Toen gingen mijn ogen open. Vanaf dan ben ik meer activiteiten beginnen opzoeken. Het maakte dat ik openbloeide. Later ging ik ook mee op kamp naar de Alpen. Daar leerde ik mijn vrouw kennen.’ Hij zegt het met een schalkse glimlach. Intussen zijn we vele jaren verder. Vandaag engageert Pieter zich in zijn gemeente voor kunst en cultuur. ‘Ik zit onder meer in de bibliotheekraad. Binnenkort geef ik in de bib een presentatie over Daisy-boeken. Dat zijn gesproken boeken, daar ben ik enorm fan van.’

…en van je inleven in het perspectief van een ander

In het kader van Zicht op cultuur geeft Pieter regelmatig workshops aan zienden. Het zijn sessies met omgangstips en informatie over hulpmiddelen en toegankelijkheid. ‘Ik begeleid vaak groepen die komen voor het Ik zie nX- project. Dat is een inlevingsparcours voor zienden in een volslagen donkere ruimte. Er worden dingen nagebootst die je tijdens een wandeling in de stad tegenkomt als je niks ziet. Mensen zijn meestal erg onder de indruk na het parcours. Vaak zijn ze ook erg open over de angsten die ze hebben gevoeld en tonen ze bewondering voor mensen die slechtziend of blind zijn. Soms zijn er kleine dingen die mij erg ontroeren op zo’n dag. Laatst hoorde ik bijvoorbeeld een jongen bij het vertrekken zeggen: ik zal nooit-nooit-nooit meer mijn boekentas op het midden van het voetpad zetten. Dan besef je hoe krachtig het is om je af en toe eens in te leven in de wereld van een ander.’

"Als er een beleving wordt gecreëerd kan een museumbezoek een fantastische ervaring zijn voor blinden en slechtzienden."

Op deze inspiratiedag hoopt Pieter opwindend aanbod te ontdekken op het vlak van cultuur en kunst. Interactieve vormen van museumbezoek bijvoorbeeld. ‘Je moet begrijpen, een museum is voor iemand zoals mij meestal reuzesaai. Maar eigenlijk hoeft dat helemaal niet zo te zijn. Als er een beleving wordt gecreëerd, kan een museumbezoek een fantastische ervaring zijn voor mensen die blind of slechtziend zijn. Een opwindende beleving die smaakt naar meer.

Pieter Duboccage

In gesprek met

Pieter Duboccage zit in de adviesraad van de bibliotheek van Temse en het Centrum Voor Volwassenenonderwijs. Voor Vebes begeleidt hij regelmatig inleefworkshops voor zienden. Hij geeft workshops bij Zicht op Cultuur, het blinden en slechtzienden platform Vlaanderen.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 13 november 2018 in de categorie Toegankelijkheid.

Eva De Groote

Neergepend door

Eva De Groote dwaalt nieuwsgierig rond om mensen te ontmoeten en kleine verwonderingen in woorden te vatten. Met een voorgeschiedenis als organisator in de kunsten is ze vandaag onafhankelijk aan de slag als romanschrijver en verhalenvinder. 

Vakantieverlangen: ‘Ieder mens wil zelfstandig zijn en erbij horen.’

In gesprek met Rita Rollenberg, Stem voor Iedereen Verdient Vakantie | 11 juli 2018

‘Het is juni 2018. Ik ben zo dicht bij de zee dat ik het zoute water kan aanraken. Ik zit op een rolwagen met strandwaardige dikke banden. Marleen duwde me helemaal van de dijk tot net in de branding. Nu leunt ze naast mij op de rand van de stoel. Het voelt alsof we meedeinen op de zachte golfslag. Op en neer. Op en neer. Ik ben 52, en nooit eerder in mijn leven was is zo dicht bij de waterlijn. De golving is zalig. Ik ontspan. Ik geniet. Ik droom van meer zoals dit. Vaker zo vrij zijn. Durven dromen dat ik dit opnieuw mag meemaken. Op eigen kracht.  Het verlangen zal altijd blijven: vrij zijn en er helemaal bij horen. Zelfs met mijn beperking, die me aan mijn rolstoel kluistert.’

‘Zoals vanochtend, toen ik wakker werd in de Koninklijke Villa in Oostende. Waar de verpleegster me hielp opstaan en gereedmaken voor het ontbijt. Vriendelijk. Zacht. Dan is het weer daar: het gevoel erbij te horen, de goesting om goed gezelschap te zijn voor mijn reisgenoten.

‘Het contrast met mijn reis naar Oostende, een dag eerder, kon amper groter zijn. Ik had mijn treinreis geboekt, de Rolkar geregeld om mij van Rumst naar Berchem te brengen. Om dan in Berchem te ontdekken dat er geen lift was om mij op de trein te helpen. Een spoorwegambtenaar stuurde me door naar Antwerpen-Centraal. Met een handgebaar naar de verte kreeg ik te horen: langs ginder, altijd rechtdoor. Verder geen excuus. Geen hulp. De stress spande rond mijn hart. Ik overbrugde met mijn scooter haastig de twintig minuten afstand tussen Berchem en het Centraal Station. De trein haalde ik nipt. De spanning raakte ik de rest van de dag niet meer kwijt. 

'Een vakantie begint beter anders. Rustiger. Vriendelijker. Een vakantie hoort te beginnen als je thuis de deur achter je dichttrekt.'

‘Een vakantie hoort al begonnen te zijn als je op het station aankomt. Ach, ik kan honderden verhalen vertellen. Verhalen van winkels waar ik niet binnen kan. Van kledingrekken waar ik niet tussen kan rijden. Van bussen waar ik niet met de scooter op mag. Van vragen, regelen, puzzelen om ergens te geraken. Van alternatieven zoeken. Van altijd maar weer beroep moeten doen op andere mensen. Van dierbare momenten zoals de communie van mijn kleinzoon moeten meevieren vanaf een afstandje, omdat de kerk niet toegankelijk is. Dat schuurt altijd opnieuw. Soms heb ik alleen nog maar goesting om me op te sluiten, om het niet meer mee te moeten maken.

‘Een mens wil gewoon erbij horen en zelfstandig zijn. Dat is voor mij niet anders. Soms lukt het, zoals tijdens een heerlijke familieuitstap naar het supertoegankelijke Bokrijk. Waar ik alles vanop de eerste rij kan meebeleven. Waar ik de verwonderde gezichtjes van de kleinkinderen zie, hun vragen kan horen en beantwoorden. Waar ik overal mee binnen kan en alles mee kan beleven. Waar ik nooit ergens buiten moet wachten tot mijn gezelschap uitgelaten terugkeert.

'Erbij horen. Het is zo'n breekbaar gevoel. Zo rap kapot. Maar in een onverwacht moment kan hoop ontstaan.'

‘Terug naar juni 2018. Ik ben aan zee en ik geniet. En ik denk terug aan de tijd dat de zee voor mij onbereikbaar ver weg lag. Ik kon alleen kijken, niet aanraken. Zittend in mijn scooter keek ik elk jaar toe hoe mijn kinderen en kleinkinderen ravotten op het strand. In de verte zag ik ze kastelen bouwen en naar het water rennen. Urenlang zat ik op mijn scooter op de dijk. Genietend van hun plezier, en ook altijd met dat gevoel van veel te missen. Ik hoorden hun getater niet. Kon de lach niet op hun gezichtjes lezen. Ik was erbij, maar tegelijk ook niet. Ik hoorde erbij, bij hen, daar spelend. En toch voelde dat zo niet, daar kijkend op de dijk.

 

Rita en Marleen aan de waterlijn
Marleen en Rita in de branding. 'Hier aan het water, voel ik hoop.'

 

‘Erbij horen. Het is zo’n breekbaar gevoel. Zo rap kapot. Maar hier, nu, aan het water voel ik hoop. Alle hoop zit in dit moment, in dit voelen van de deining van het water. Ik ben blij dat mensen op het idee kwamen om strandrolstoelen naar onze kust te brengen. En ik hoop dat het hier niet stopt. Dat mensen in winkels, hotels, bussen, treinen en straten mij ooit zullen zien als een compleet mens, dat alleen maar verlangt naar evenveel vrijheid, en evenveel kansen om erbij te horen.’

Rita Rollenberg

In gesprek met

Rita Rollenberg (52) woont in Rumst. Ze bracht vijf kinderen groot en is grootmoeder van vijf kleinkinderen. Voor haar twintigste verloor ze haar beide ouders. Toen ze 22 was, werd ze ziek. Rita heeft een spierziekte en nierziekte en leeft samen met haar jongste nog studerende dochter van een invaliditeitsuitkering. Rita kan bijna niet meer stappen en heeft amper kracht in haar armen.

Rita is ‘Stem’ bij Iedereen Verdient Vakantie. In juni 2018 trok ze samen met negen andere vakantiegangers naar Oostende, waar ze op verhaal kwam, dat vormgaf en oefende om te vertellen. Want Rita wil haar verhaal vertellen, opnieuw en opnieuw. Haar hoop: een warm Vlaanderen dat toegankelijk is voor mensen met een beperking.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 11 juli 2018 in de categorie Toegankelijkheid.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Pionieren is verder bouwen op wat werkt

In gesprek met Wim Rogiers, vzw Briek | 9 maart 2018

De Oostendse vrijetijds- en vakantieorganisator voor mensen met een verstandelijke beperking Briek vzw bestaat net twee jaar. In die pionierstijd groeide het aanbod van twee activiteiten per week naar een waaier van 120 activiteiten per kwartaal. Naast sportieve, culturele, culinaire en muzikale vrijetijdsactiviteiten zit er ook een pakket georganiseerde reizen en een Rap op Stap kantoor in de werking. Sinds vorig jaar is Bootsea, een dancefestival voor ‘specials’ bovendien publiekstrekker tot in de uithoeken van eigen land en Nederland.

Mensen met een verstandelijke beperking die zelfstandig wonen, zijn vaak erg eenzaam, vertelt Briek verantwoordelijke Wim Rogiers. Overdag lukt het meestal wel. Dan komt een woonbegeleider langs of gaan ze werken. ‘Maar ’s avonds en in het weekend weegt het alleen zijn zwaar. ‘In onze activiteiten en vakanties participeren ook cliënten die de hele week werken en op de tippen van hun tenen lopen. Die komen er niet toe om in hun eentje een avondje uit of een vakantie te organiseren. Dan is een vlot toegankelijk vrijetijds- en vakantieaanbod een bron van groot contentement’, zegt Wim.

creatief atelier briek
Kunstzinnig bezig zijn bij Briek

 

Boom!

In 2016 startte Briek op kleine schaal, met één activiteit op zaterdagnamiddag. ‘Vanaf toen moesten we eigenlijk de vraag – die heel snel groot werd – gewoon oppikken en creatief volgen’, zegt Wim Rogiers. Ruim 150 mensen met een verstandelijke beperking vinden nu de weg naar Briek. Ze komen sporten, koken, kunst beoefen. Ze bezoeken tentoonstellingen en theater en gaan samen uit. Bij het Rap op Stap kantoor kunnen ze een daguitstap of reis boeken. Briek organiseert regelmatig groepsvakanties.

Reizen, vriendschap  en een nieuw stukje van de wereld zien

De eerste Briek-groepsvakantie dateert van 2016. Die eerste vakantie – en alle latere vakanties – laten opmerkelijke sporen na. Wim: ‘De vakantiegangers zijn meestal mensen uit de omgeving van Oostende. Mensen die vroeger wel samen in het bijzonder onderwijs zaten en mekaar nadien uit het oog verloren, beleven dan plots samen vakantie. Dat is het leuke van onze vakanties: dat de deelnemers er andere mensen ontmoeten die dicht bij huis wonen.

"Op vakantie worden oude banden aangehaald, en groeien nieuwe vriendschappen die nadien overeind kunnen blijven. En dat is prachtig om te zien." - Wim Rogiers

Het is de bedoeling dat de leefwereld van mensen met een verstandelijke beperking groter wordt. Wim: ‘Op vlak van reizen proberen we hen daarom eerst en vooral te laten zien wat er allemaal mogelijk is bij andere organisaties. Zodat ze buiten komen en andere mensen leren kennen. Met onze eigen themavakanties spelen we in op vragen en behoeften van ons publiek. Dat gaat meestal over actieve vakanties, die aantrekkelijk zijn voor mensen tussen 18 en 50 jaar.’

Leefwereld beetje groter maken

Ook door de typische leefgroepvakanties – georganiseerd voor (meestal oudere en zorgbehoevende) bewoners van Duinhelm - waait een nieuwe wind. Vorig jaar organiseerde Briek een gezamenlijke vakantie voor leefgroepbewoners van Duinhelm en de Rozenwingerd. ‘Voor mensen met een ernstige beperking is het belangrijk dat hun vertrouwde begeleiders in de buurt zijn. Door samen vakantie te beleven met mensen die in een andere instelling wonen, ontstonden ook nieuwe contacten. En dat werkte wel. Als nu de mensen van de Rozenwingerd in Oostende komen, springen ze hier binnen voor een tas koffie. En dat is al heel bijzonder. Hun leefwereld is immers smal, en dan is elke kans voor ontmoeting de moeite waard om aan te grijpen. We willen dit soort vakanties verderzetten, misschien met nog een derde partner aan boord.’

Zien wat werkt en daarop verder bouwen: Bootsea!

‘Het is eigenlijk gewoon een kwestie van zien wat er goed gaat, de resultaten naar waarde schatten en daarop voortborduren’, zegt Wim Rogiers. De pijlsnelle uitbouw van het vrijetijdsaanbod en de experimenten met groepsvakanties zijn tekenen van die pioniersgeest. En dan hadden we het nog niet over Bootsea, het dancefestival voor ‘specials’.

Bootsea 2017
Bootsea, dancefeest voor specials

 

Wim: ‘Tijdens onze galabals merkten we dat hedendaagse dancemuziek, electro en house geweldig aanslaan bij ons publiek. Toen kwamen we op het idee om een dancefestival voor specials te organiseren. Er was al wel een schlagerfestival en een rockfestival voor ons publiek, en met dance zouden we iets kunnen toevoegen waar vraag naar is.’ Bij de eerste editie, in 2017, daagden 1500 festivalliefhebbers op uit Vlaanderen en Nederland. Dit jaar zetten Briek en Duinhelm een tweede in de steigers. Het concept: zo gewoon mogelijk, maar aangepast aan wat de specials nodig hebben. Met aangepaste toiletten, pictogrammen, een duidelijk systeem aan de toog, chillout- en welnesszones voor mensen die even op adem willen komen. ‘Dit jaar zoeken we ook samenwerking met lokale hotels, zodat bezoekers die van ver komen nog wat extra toffe dingen in Oostende kunnen beleven.’

Bouwstenen voor pioniers

Goed kijken, uit de band durven springen, gesteund worden door de directie en goesting in actie: dat zijn de sterkten van Briek, zegt Wim.  Briek wordt gemaakt door medewerkers en vrijwilligers die de leefwereld van mensen met een verstandelijke beperking goed begrijpen en een stukje van hun eigen passie voor cultuur, sport, muziek of vakantie met hen willen delen. Met de blik naar buiten, naar al het schoons wat te beleven valt, en een luisterend oor voor waar hun cliënten goesting voor voelen.

Wie nieuwsgierig is, is welkom. Bovendien, wie als vrijwilliger mee wil werken aan al dat schoons, mag zich bij deze geroepen voelen.

Wim Rogiers

In gesprek met

Wim Rogiers is verantwoordelijke bij vzw Briek. De Oostendse vrijetijdsorganisatie groeide uit de vrijetijdswerking van vzw Duinhelm, een organisatie die ondersteuning biedt voor mensen met en beperking op vlak van wonen, werken en vrije tijd. Briek maakt deel uit van het netwerk 'Iedereen Verdient Vakantie'. Wim participeerde in het Appreciative Inquiry Lerend Netwerk dat Steunpunt Vakantieparticipatie aanbiedt aan haar partners.

Briek startte in 2016 als een zelfstandige organisatie, die haar kantoor en ontmoetingsruimte heeft bij Duinhelm in Oostende. Die keuze om als zelfstandige vzw te opereren heeft een doel: er zijn voor iedere persoon met een verstandelijke beperking die in de omgeving van Oostende woont en zin heeft in vrijetijdsactiviteiten en vakanties met gelijkgezinden.

En wat de naam betreft: die bekt vooral goed. Wim: ‘Briek is een dialect woord voor baksteen. Niet teveel achter zoeken: ja, je kan er een verwijzing in zien naar bouwen, steen voor steen. Maar ’t is vooral toch een woord dat de mensen gemakkelijk kunnen uitspreken en goed onthouden.’

Dit verhaal werd gepubliceerd op 9 maart 2018 in de categorie Toegankelijkheid.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Buitengewone Boerderij blijft timmeren aan de weg

In gesprek met John Impens en Ingrid Van Uffelen, Hoeve Megusta | 15 december 2017

Twee jaar geleden ontmoetten we John Impens en Ingrid Van Uffelen. Ze legden toen de laatste hand aan ‘Hoeve Megusta’ in Vlimmeren bij Beerse, en het verhaal daarover verscheen hier. Megusta is een buitengewone boerderij, waar jongeren en volwassenen met een beperking mogen helpen, leren en genieten van het buitenleven tussen dieren en planten. Omdat je buiten gelukkig wordt. Omdat je dan groeit. Omdat zorgen voor  en samenzijn met dieren licht brengen in het leven. Hoe staat het twee jaar later met Megusta? Het is ongelooflijk bijzonder, ontdekten we. En niet gemakkelijk, want Hoeve Megusta past niet vanzelfsprekend in één wettelijk plaatje. En dat maakt het nog altijd puzzelen, vergaderen, pleiten en doorzetten.

Samen met negen lieve mensen ben ik te gast op de hoeve. We logeren in twee volledig toegankelijke vakantieverblijven. Koken, eten en samenzijn doen we in de gemeenschappelijke ruimte. We vieren een intens weerzien, nadat we vorig jaar samen tien digitale verhalen maakten over hoe belangrijk vakantie is in ons leven. Nu genieten we hier samen van vriendschap, samenzijn, buitenlucht. Van vakantie, kortom.

Zondag, half tien. Boer John steekt z’n hoofd door de deur en vraagt plagerig wie de moed heeft om de dieren mee eten te gaan geven. De jassen vliegen aan, schoenen worden geknoopt, mutsen opgezet. ’t Is kouder dan gisteren, maar ’t deert niet. We zullen de paarden, de kippen, konijnen, de varkens, schapen, ezels en eenden groeten.

schapen Megusta
Elke ochtend bij Megusta: met de gasten de dieren groeten en voeden..

 

Het werkt

Ik loop dichtbij John. Zonder hem voortdurend met nieuwsgierige reportersvragen lastig te willen vallen, ben ik wel benieuwd naar zijn verhaal. Ik ontdek dat Megusta in beweging is. Dat er verhalen zijn ontstaan die tonen dat het werkt wanneer jonge kwetsbare mensen mee boer kunnen zijn. Dat het werkt, als mensen hier een paar dagen met vakantie kunnen komen en dichtbij de dieren mogen leven. Dat het werkt, wanneer teams uit organisaties hier een dag samen dingen doen in de buitenlucht. ‘De stress die mensen soms meebrengen is opmerkelijk’, zegt John. ‘en dan blijkt samen dingen doen hier hen zo deugd te doen, dat ze zelfs veel langer blijven dan gepland.’

Het ontwikkelt, de essentie blijft overeind

John vertelt dat er nog bijgebouwd zal worden. Meer stalruimte voor de dieren. Er is de droom van een muziekpad, een voel- en geurtuin, elektrische bedden voor rolstoelgebruikers. ‘Je moet blijven ontwikkelen. Stilstaan is geen optie. We hebben veel activiteiten nodig om onze essentie te kunnen blijven waarmaken.’ En die essentie is gericht op kansen bieden aan mensen met een beperking. Hen de weldaad van meedoen in het dagelijkse boerderijleven gunnen. Hen zien genieten, initiatief zien nemen, zelfstandiger zien worden.

"Stilstaan is geen optie. We hebben veel activiteiten nodig om onze essentie te kunnen blijven waarmaken." - John Impens

Keihard werken

Het vakantieverblijf, de verhuur van de polyvalente ruimte, de organisatie van verjaardagsfeestjes, familiefeesten en teambuilding moet genoeg opleveren om het begeleidingsaanbod op de boerderij mogelijk te maken. John: ‘Na twee jaar kan ik zeggen: dat is keihard werken, een heel stuk privacy inleveren, blij zijn als je blije mensen ziet, teleurgesteld zijn als gasten geen respect hebben, en blijven zoeken naar mogelijkheden.’

Het lukt, maar of dat zeker blijft?

Of dat lukt, wil ik weten. Ja, het lukt, zegt John, als je kijkt naar wat het met de jongeren doet. Ze groeien. Sommigen schitteren. ‘Maar de begeleiding is intens. Ik wil niemand hier zomaar een opdracht geven en dan zelf verdwijnen om ander werk te gaan doen. We werken samen. In een langzaam tempo, vertrekkend vanuit wat kan.’ En of je er als zelfstandige boer en toeristisch gastheer van kan leven? Dat is vooralsnog niet zo’n uitgemaakte zaak, zegt John.

Megusta valt immers buiten de traditionele kaders. Subsidies als zorgboerderij kunnen ze niet krijgen, omdat de boerderij geen volwaardig landbouwbedrijf is maar meer focust op zorg en hoevetoerisme. De vergoeding voor dagopvang is te beperkt om rendabel te zijn. De zogenaamde ‘persoonsvolgende budgetten voor personen met een beperking’ kunnen mogelijk in de toekomst wel kansen scheppen, maar in die hoek is het nog onduidelijkheid troef.

Wettelijke kaders in volle ontwikkeling

Ingrid komt erbij. Waar John dag in dag uit op de boerderij werkt, bouwt Ingrid een netwerk op in de sectoren van toerisme en zorg. ‘Eindelijk zijn we nu door VAPH erkend als Groenezorginitiatief,’ zegt ze. Het heeft nogal wat voeten in de aarde gehad. Daardoor kunnen mensen met een beperking nu een deel van het zogenaamde ‘persoonsvolgend budget’ besteden aan zinvolle dagbesteding bij Hoeve Megusta.

"In de samenwerking tussen zorg en toerisme zitten mooie kansen. In partnerschap kunnen er bijzondere meerwaarden voor iedereen ontstaan." - Ingrid Van Uffelen.

‘Er zijn opportuniteiten’, zegt Ingrid. ‘Dagopvang in de groene zorg is voor sommige mensen prachtig.’ Maar de realiteit van het persoonsvolgend budget is nog jong, en de zorgsector reageert nog niet zo open en creatief als gehoopt. ‘Nochtans zitten er zoveel mooie kansen. Ik zou graag zien dat we samen kunnen nadenken. Daardoor kunnen mooie wisselwerkingen ontstaan. Zo zou het zomaar kunnen dat de toeristische sector mee vakanties helpt organiseren voor mensen die in voorzieningen verblijven. En dan komt er in die voorziening af en toe ruimte om mensen op te vangen die voornamelijk thuis wonen en af en toe extra zorg kunnen gebruiken in een voorziening.’

Blijven investeren in infrastructuur en kansen

Er zijn kansen. Soms gaat het snel, zoals bij John en Ingrid die vanuit een sluimerende droom een springlevende Hoeve Megusta uit de grond stampten. Soms gaat het traag, zoals in een zorgsector die zich omwille van nieuwe wetgeving rond financiering van zorg een weg zoekt. Open geesten en oplossingsgerichte ideeën: dat is wat de toekomst van ons vraagt. Ingrid hoopt dat de ontmoeting tussen sectoren tot partnerschappen kan leiden. Daarom blijft ze tijd en optimisme investeren in netwerken, overleg en projecten.

Intussen blijft het investeren op de boerderij. De warmste week zal ook helpen. Met de opbrengst van die actie hopen John en Ingrid elektrische bedden en een hippocampe rolstoel aan te kunnen kopen om dwars door de velden mee te kunnen rijden. Zodat hun bijzondere gasten ook al eens van het pad kunnen afwijken.

Ingrid Van Uffelen & John Impens

In gesprek met

John Impens en Ingrid Van Uffelen zijn de initiatiefnemers van Hoeve Megusta in Vlimmeren (Beerse): een buitengewone boerderij met zorg en logies voor gewone en buitengewone mensen. De boerderij draait sinds 2015. Hoeve Megusta is ook te vinden op Facebook.

Dit verhaal werd gepubliceerd op 15 december 2017 in de categorie Toegankelijkheid.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Op vakantie met een beperking: keuzevrijheid is een recht

In gesprek met Chiron Potié | 5 september 2017

De Stroom is een Kortrijkse vrijetijdsorganisatie voor mensen met een beperking. Hun zomer staat in het teken van reizen. Twintig groepen van telkens negen mensen trokken alle richtingen uit. Van de Veluwe tot Bulgarije, de Westhoek tot de Vogezen. Om lekker uit te rusten, een streek te verkennen of te klimmen. ‘Kunnen kiezen is belangrijk’, zegt coördinator Chiron Potié. ‘Ook mensen met een beperking hebben recht op die keuzevrijheid, zowel op vlak van reisbestemming, reisbudget als de dingen die men op vakantie wil beleven.’

Keuzevrijheid is een basisrecht, vindt Chiron. Zelf kunnen beslissen waar en met wie je de vakantie doorbrengt, is net zo goed een recht van mensen met een beperking als van ons allemaal. Iemand anders kan nooit ‘beslissen’ dat jij dit of dat wel graag zal doen. Ieder mens verdient de ruimte om die keuzes persoonlijk en in alle vrijheid te maken. Een open samenleving die dat recht garandeert, wordt daar zelf beter van, zegt Chiron. ‘Zo geven we het signaal dat iedereen een volwaardig mens is, gelijkwaardig aan ieder ander. Het maakt ons als samenleving menselijker, eerlijker en gezonder.’

Hoop is gezond

Neem dat ‘gezonder’ gerust letterlijk, benadrukt Chiron. Veel mensen kunnen hun ei niet helemaal kwijt in hun werk. En net dat is belangrijk: dat je kansen krijgt om je eigen ding te doen. Als dat op ’t werk niet kan, moet het zeker kunnen in de beleving van vrijetijd en vakantie. ‘Daarom gebruik ik het woord ‘gezonder’: als je hoop hebt, iets hebt om naar uit te kijken, dan doet dat wat met je welzijn. We zien hoe blij mensen worden als ze hun vakantie zelf kunnen invullen. Ze vallen in de verlofperiode niet in het zwart gat van eenzaamheid. Integendeel: ze kunnen aftellen naar en genieten van een vakantie samen met anderen. Dat is het vakantiegevoel, en daar worden mensen gelukkiger van.’

"Als je iets hebt om naar uit te kijken, doet dat wat met je welzijn." - Chiron Potié

Samen dromen, plannen en doen

De impact van vakantiekansen is groot. Bij De Stroom merken ze dat het sterkst op momenten dat iemand (te) laat aan zijn vakantie begint te denken. Als er dan geen vakantie meer kan geboekt worden, doet dat ferm pijn. ‘Daarom doen wij veel moeite om lang vooraf na te denken over de vakantieperiode. De mensen kiezen zelf wat ze graag willen doen, en samen met de vrijwillige begeleiders steken ze het vakantieprogramma in mekaar’, zegt Chiron. Dat samen is voor De Stroom erg belangrijk. ‘We organiseren onze reizen niet voor mensen met een beperking, maar met hen.’

Onmisbare vrijwilligers

De rol van vrijwilligers is daarin onmisbaar. Elke vakantiegroep wordt ondersteund door twee vrijwillige reisbegeleiders. ‘Zonder hen kunnen we geen twintig reizen organiseren. Dan zouden het er hooguit twee zijn. Het zijn onze vrijwilligers die het mogelijk maken: het aantal reizen, de kwaliteit en de sfeer ervan. Hun respect en hun goesting om samen met een groep eropuit te trekken, maakt van onze reizen een hoogtepunt in het jaar van de deelnemers.’

"Zonder vrijwilligers? Geen twintig reizen. Dan zouden het er hooguit twee zijn."

Samenwerken met andere organisaties

Vrijwilligers maken die cruciale keuzevrijheid concreet. Anderzijds liggen er nog meer kansen tot keuzevrijheid in open samenwerking met andere initiatieven en organisaties, denkt Chiron. ‘Want als je elkaar kent, dan verrijkt ieders aanbod dat van de ander. In die verbinding tussen al dat aanbod en de diversiteit van expertise vinden we altijd wel oplossingen voor specifieke behoeften van mensen. In zo’n netwerk kunnen we samen meer dromen van meer mensen waarmaken.’

Chiron Potié De Stroom vzw in gesprek met Steunpunt Vakantieparticipatie Toerisme Vlaanderen

In gesprek met

Chiron Potié is coördinator van VZW De Stroom in Kortrijk. Trots op zijn team van medewerkers en vrijwilligers.
De Stroom organiseert vrijetijdsactiviteiten en vakanties in binnen- en buitenland voor mensen met een beperking. Ze hebben inclusieve speelpleinwerkingen, maandelijkse groepsactiviteiten en een uitgebreid avontuurlijk reisaanbod. Ook mensen die liever op hun eentje eropuit trekken kunnen beroep doen op advies, coaching en begeleiding waar nodig. Van plan tot belevenis. Jaarlijks bereikt De Stroom ongeveer 300 mensen met een beperking en blijven ze op zoek gaan naar nieuwe uitdagingen en… extra vrijwilligers.

M  info@destroom.be   I   T  056 35 30 17

Dit verhaal werd gepubliceerd op 5 september 2017 in de categorie Toegankelijkheid.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Pagina's

Copyright © 2024 Steunpunt vakantieparticipatie | Disclaimer | Privacy |