‘Wij zijn dromers, én we vinden vaak een weg om onze dromen te realiseren.’ Karin Nelissen, coördinator van Buurtwerk ’t Lampeke VZW in Leuven, is trots op haar team. De kinderwerking Fabota zette de afgelopen jaren heel wat innovatieve projecten op, zoals het Uit de boot spel, Rugzak en Leesmaatjes. Drijfveer is altijd kinderen op een prikkelende en leuke manier kansen tot ontwikkeling bieden, ook tijdens de vakanties. ‘We zorgen dat de projecten laagdrempelig en zonder grote kosten elders geïmplementeerd kunnen worden.'

Tweede thuis voor kinderen waar ze op adem komen

Buurtwerk ’t Lampeke vzw is met zijn vier deelwerkingen stevig ingebed in wijk de Ridderbuurt in Leuven. Daar woont een mix van kansarme en middenklasse gezinnen met een rijke culturele diversiteit. ‘Fabota is een tweede thuis voor veel kinderen die hier na school en in de vakantie het grootste deel van hun tijd doorbrengen. Ze komen als baby naar de opvang in De Wurpskes, als kind lopen ze aan bij Fabota en voor jongeren is er Den Tube. En het buurthuis is er natuurlijk voor iedereen. Onze projecten gaan altijd uit van talenten en krachten van de kinderen en hun ouders,’ zegt Karin, ‘en dat slaat aan.’

‘Fabota is een tweede thuis voor veel kinderen die hier na school en in de vakantie het grootste deel van hun tijd doorbrengen. Ze komen als baby naar de opvang in De Wurpskes, als kind lopen ze aan bij Fabota en voor jongeren is er Den Tube.'

Uit de boot-spel om inzicht in kansarmoede te vergroten 

In juni werd het gezelschapsspel ‘Uit de boot’ voorgesteld, dat in samenwerking met het Centrum voor Informatieve Spelen (CIS) ontwikkeld werd. Kinderen vanaf 9 jaar leren spelenderwijs over kansarmoede en sociale uitsluiting. Het spel kan in klassen of jeugdwerkingen gespeeld worden, begeleid door een spelleider. ‘We zien dat het kinderen echt iets doet,’ zegt Karin, ‘door de ervaring van het spel kijken ze anders naar de thematiek.’  

Zomerverlies tegengaan met Rugzak

De projecten Rugzak en Leesmaatjes werden enkele jaren geleden gelanceerd. Ze bleken een schot in de roos. ‘We gingen uit van de vaststelling dat er tijdens de zomervakantie ‘zomerverlies’ optreedt bij kinderen uit kansarme of taalarme gezinnen. Omdat ze tijdens de vakantie niet voldoende geprikkeld worden, bijvoorbeeld op vlak van Nederlands lezen en schrijven, verliezen de kinderen aan vaardigheid. Het idee voor Rugzak is zo eenvoudig dat het bijna ongelooflijk is dat het nog niet bestond. In een kleurig rugzakje geven we boekjes die de kinderen zelf uitkiezen mee op vakantie. Zo sluiten ze aan bij hun interesses en talenten. We geven ook voorgelezen verhaaltjes mee op mp3-spelers. Uit taaltesten voor en na de vakantie bleek dat er bijna geen zomerverlies meer was. Sommige kinderen stegen zelfs een niveau in lees- en taalvaardigheid.’

Knus moment met Leesmaatjes

In het project Leesmaatjes lezen vrijwilligers voor in de lokalen van Fabota. Zowel oma’s en opa’s als studenten lopen warm voor het project. ‘Voorlezen creëert een knus moment voor kinderen en de voorlezer, dicht bij elkaar in de cocon van een verhaal. Die warmte staat voorop. Waar het kan, nodigen we ook de ouders uit om dit te ervaren. Ze fleuren er zelf ook van op.’

Delen is onze drijfveer

‘Als we een project aanvatten, willen we dat het resultaat toegankelijk en breed inzetbaar is. Projectsubsidies ondersteunen soms de ontwikkelfase, maar daarna mag het implementeren niet veel meer kosten. Andere kinder- en jeugdwerkingen moeten onmiddellijk aan de slag kunnen met het materiaal. De boekjes voor het project Rugzak zijn bijvoorbeeld grotendeels afdankertjes uit bibliotheken en scholen.’

‘Ik hoop dat we kansen blijven krijgen om dit soort projecten te ontwikkelen en om onze basiswerking te garanderen. Ze betekenen echt iets voor onze mensen.’   

Meer informatie? http://fabota.lampeke.be/

In gesprek met

Karin Nelissen is coördinator van Buurtwerk ’t Lampeke VZW in Leuven, een organisatie die zich inzet zet op het realiseren van het recht op een menswaardig leven voor maatschappelijk kwetsbare doelgroepen.

Neergepend door

Lisa Coppin, nieuw(s)maker voor het netwerk Vakantieparticipatie. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Hoe help je maatschappelijk kwetsbare stadskinderen op een laagdrempelige manier de weg naar een lokale jeugdbeweging vinden? Om dat verder uit te zoeken ging Chiro aan tafel zitten met heel wat sociale organisaties. En Chiro-stadswerkers in Antwerpen, Gent en Brussel en ontwikkelden samen het knappe diversiteitsproject ‘Iedereen op Kamp’. Daan Aerts, stadswerker bij Chiro Antwerpen, geeft een woordje uitleg.

Financiële en culturele drempels verlagen

De Chiro deed al heel wat drempelverlagende inspanningen voor kinderen uit kansengroepen. ‘We verlagen de instapkost, er wordt geen extra geld gevraagd bij uitstapjes en er wordt halal voedsel voorzien.  Wie geen nieuw uniform kan kopen, kan via de groep tweedehandskledij krijgen of het voor een symbolisch bedrag aankopen. Onze groepen doen ook regelmatig inzamelacties en waar nodig wordt extra ondersteuning voorzien via een Solidariteitsfonds’, zegt Daan.

Focus op armoede en onrecht

Chiro werkte in 2010-2011 een heel jaar rond ‘armoede is een onrecht, maak er spel van’. Het project ‘Iedereen mee op kamp’ probeert dat thema verder te verdiepen. ‘In dat kader zijn we met een aantal sociale organisaties gaan samenzitten, om met hen onze inspanningen naar kansengroepen te evalueren’, zegt Daan. ‘Dankzij onder andere de Dienst Inburgering krijgen we een beter zicht op nog bestaande financiële en talige drempels en hoe we die verder kunnen verlagen. En dankzij financiële steun van de CERA Foundation, kon een aantal kinderen dit jaar zelfs gratis mee op Chirokamp.’

Kamp als instroommogelijkheid

‘Heel wat maatschappelijk kwetsbare kinderen zijn minder of niet vertrouwd met het concept jeugdbeweging, en vinden daardoor moeilijk de weg naar onze jaarwerking’, zegt Daan. ‘Omdat een kamp een iets bekender gegeven is, zijn we via die weg nieuwe instroommogelijkheden gaan bekijken. Concreet spreken we onze Chirogroepen nu aan om ook kinderen die tijdens het jaar nog geen lid waren, op kamp mee te nemen. Tegelijk helpen we hen om hun werking toegankelijker te maken voor maatschappelijk kwetsbare kinderen. Dat doen we door inzicht te bieden in het verlagen van financiële en culturele drempels.’

Werken aan bekendmaking

‘Voor onze Chirogroepen is elk kind sowieso welkom’, vertelt Daan. ‘Iemands achtergrond wordt totaal niet geproblematiseerd. De worsteling zat hem eerder in het uitleggen van onze werking aan ouders en kinderen die niet vertrouwd zijn met onze Vlaamse jeugdbewegingscultuur. Waar een voetbalclub voor staat, is duidelijk: je gaat op een veld staan en probeert samen met je team goals te maken. Om diezelfde helderheid te krijgen rond onze werking, hebben we nu samen met Mediaraven een filmpjegemaakt dat op eenvoudige wijze aan ouders en kinderen laat zien wat een Chirokamp is.

'Iemands achtergrond wordt totaal niet geproblematiseerd. De worsteling zat hem eerder in het uitleggen van onze werking aan ouders en kinderen die niet vertrouwd zijn met onze Vlaamse jeugdbewegingscultuur.

Het belang van partners

‘We hebben gemerkt dat samenwerken met partners in de sociale sector van vitaal belang is’, zegt Daan. ‘Zij hebben vaak al een direct contact met de doelgroep en kunnen het idee van de jeugdbeweging bij hen lanceren. We hebben nauw samengewerkt met onder meer de Dienst Vrije Tijd van OCMW Antwerpen en met inburgeringsdiensten als Kompas en Atlas. Zo konden we voorafgaand aan het kamp samen met maatschappelijk werkers op huisbezoek gaan. Dat zij als vertrouwd gezicht voor de gezinnen een rechtstreekse link vormen tussen de kinderen en de Chirowerkers, is uiteraard een grote meerwaarde.’

Open voor iedereen

Om effectief voor een doorstroming naar de jaarwerking te zorgen, bellen of zoeken we de kinderen na het zomerkamp  nog eens op. ‘We maken hen warm om aan te sluiten bij een groep in de buurt en die aanpak werpt blijkbaar vruchten af’, zegt Daan. ‘Van de dertien kinderen die in Antwerpen zijn meegegaan op  kamp, nemen er nu zes deel aan de jaarwerking van de Chiro.’

Meer informatie over ‘Iedereen op Kamp’ vind je hier.

In gesprek met

Daan Aerts is stadsmedewerker bij Chiro Antwerpen

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Niet elk kind wordt van thuis uit even sterk gestimuleerd om nieuwe dingen bij te leren. Toch zit dat verlangen er doorgaans wel, weet Bart Bynens, educatief medewerker bij JCW vzw. ‘Kinderen zijn van nature nieuwsgierig’, zegt hij. ‘Op onze kampen bieden we hen de mogelijkheid om al spelend bij te leren over cultureel erfgoed en wetenschappen.’ En dat bijleren wordt serieus genomen: dankzij partnerschappen met onderzoeksinstellingen gaat het er bijzonder ‘echt’ aan toe.

Van nature leergierig

‘De doorsnee deelnemer aan onze activiteiten komt uit een gegoede familie van meestal hoogopgeleide tweeverdieners die hun kinderen stimuleren om dingen bij te leren. Toch merken we dat dat verlangen ook bij kinderen uit andere gezinnen zeker aanwezig is’, zegt Bart. ‘Kinderen zijn van nature leergierig, maar krijgen van thuis uit – om uiteenlopende redenen –niet altijd de kans om hun interessegebieden te exploreren. Sommige ouders weten bijvoorbeeld niet goed wat ze zelf kunnen doen om met hun kinderen aan de slag te gaan of hen te stimuleren. Daaraan komen we met onze activiteiten graag tegemoet.’

"Kinderen zijn van nature leergierig, maar krijgen van thuis uit – om uiteenlopende redenen –niet altijd de kans om hun interessegebieden te exploreren."

Korting waar ze nodig is

Ook financieel kunnen er drempels zijn, weet men bij JCW. ‘Vroeger kregen we regelmatig rechtstreeks van gezinnen of OCMW’s de vraag om een extra korting. We wilden mensen met een beperkt budget zeker de kans geven om aan onze activiteiten deel te nemen, maar vroegen ons af hoe we konden nagaan of die korting effectief bij de juiste mensen kwam. Sinds we bij Vakantieparticipatie zijn aangesloten, is dat vraagstuk opgelost. De praktische kant hoeven we ons zelf niet aan te trekken, en toch kunnen we ons aanbod financieel laagdrempelig houden voor wie daar nood aan heeft.’

Een kind als alle anderen

De kampbegeleiders zijn er doorgaans niet van op de hoogte dat er ook kinderen via Vakantieparticipatie in de groep zitten. ‘Een bewuste keuze’, zegt Bart. ‘Zo start iedereen op dezelfde lijn en krijgt een kind niet het gevoel anders bekeken of betutteld te worden. Daar voelen kinderen zich volgens ons het beste bij: gewoon bij de groep horen, zoals iedereen.’ Dat alle kosten in de kampprijs inbegrepen zijn, helpt ook. ‘Het is nooit een vraagstuk wie zich wel of niet een ijsje kan permitteren als we op uitstap gaan.’

De meerwaarde van partnerschappen 

Op dagactiviteiten, workshops, weekends en kampen ontdekken kinderen en jongeren van 6 tot 30 jaar al spelend nieuwe dingen rond cultureel erfgoed en wetenschappen. ‘We vertrekken vanuit de waarom-vragen van kinderen en jongeren’, zegt Bart. Voor de meeste kampen gaat JCW partnerschappen aan met onderzoeksinstellingen. ‘Zo kunnen we een grote meerwaarde aanbieden’, legt Bart uit.

"Onder begeleiding van een docent in een labo of windtunnel van een universiteit kunnen werken, is toch een ander verhaal dan zelf wat eenvoudige proefjes doen met keukenzout en azijn."

- Bart

Eigen projecten lanceren

Ook op het Uitvinderskamp gaat het er zo ‘echt’ mogelijk aan toe. Bij het begin van het kamp stellen de kinderen er een eigen project voor rond iets wat ze zelf graag willen uitvinden of heruitvinden. Toiletpapierrolletjes en friscostokjes komen daar niet aan te pas. ‘We gaan kring- en tweedehandswinkels af, zodat de kinderen aan de slag kunnen met materialen die echt aansluiten bij de maquette of het prototype dat ze willen creëren’, zegt Bart. ‘Uiteraard met de nodige trial and error. Bij uitvinden hoort ook het ontdekken dat telkens je één praktische vraag beantwoord hebt, er twee nieuwe bijkomen die op hun beurt om een oplossing vragen.’  

In gesprek met

Bart Bynens is educatief medewerker bij Jeugd, Cultuur en Wetenschap, JCW vzw. De vereniging organiseert vakantiekampen voor kinderen. Zij kunnen er spelenderwijs bijleren over cultureel erfgoed en wetenschappen.

Neergepend door

Lien van Laere is nieuw(s)maker voor het netwerk Vakantieparticipatie. Ze is gebeten door mensen en hun verhalen. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Neem contact met onze redactie. Samen maken we er nieuws van.

Uitgerekend op de dag van de arbeid brengt de redactie een bezoek aan mensen die wel willen, maar niet mogen werken. Het Palestijns gezin Khamis met vier jonge kinderen en zonder papieren woont op de zorgboerderij in Kapellen. Zopas konden mama Hadil en de kinderen Tala (13), Tamara (12), Hachim (8) en Khalid (6) voor even met vakantie.

Hoe leeft een gezin zonder toekomstperspectief? Zonder basisvertrouwen dat het dak boven je hoofd en de veiligheid van je kinderen nog langer dan enkele maanden gegarandeerd is? Voor Hadil strekt de toekomst zich hooguit uit tot het einde van het schooljaar. Dan moeten ze hun tijdelijk verblijf opnieuw verlaten. Een oplossing is nog niet in zicht.

Papa Adel is mentaal heel kwetsbaar, getekend door een leven in angst. Hadil draagt de zorg voor haar jonge gezin op eigen schouders. Met de hulp van mensen als Jac De bruyn uit Zolder, die het gezin al volgt sinds hun aankomst in het asielcentrum drie jaar geleden. Later werd de familie Khamis toegewezen aan OCMW Brasschaat, waar ze na afwijzing van hun asielaanvraag opnieuw hun woonst moesten verlaten. Burgersolidariteit houdt het gezin overeind. Sociaal bewogen mensen verzetten bergen voor huisvesting, leefgeld en moeizame voortgang in het ingewikkeld kluwen van hun asielprocedure.

Zoeken naar verblijfsrecht, voltijdse dagtaak

Van opstaan tot slapengaan baant Hadil zich de uiterst moeilijke weg naar een veilige toekomst voor haar gezin. ‘Als de kinderen naar school vertrekken, begin ik aan mijn mails, ga ik naar afspraken, spreek ik met mensen om beweging te krijgen in ons dossier. Met de hulp van Jac, die voor ons het onmogelijke doet. Daarvoor en daarna houd ik mijn gezin draaiend,’ vertelt Hadil. Van kopzorgen gaan hoofd en hard zwaar wegen. ‘Ik zie eruit als een sterke vrouw, maar vanbinnen ben ik moe,’ zegt ze nog.

Uitrusten is energie verzamelen

In de paasvakantie trok Hadil met de kinderen voor enkele dagen op familievakantie met A Place To Live vzw. Een verademing. Een bron van veel napret ook. De verhalen van de kinderen rollen haast over elkaar heen. ‘Zwemmen in een groot zwembad met een glijbaan, en mama die de eerste keer in haar leven in een zwembad was. In een papierfabriek rondneuzen. Verbazing over hoe ze in Afrika papier maken… van de uitwerpselen van olifanten! Naar een boerderij geweest, film gekeken en lange, lange wandelingen gemaakt. Een haai van dichtbij gezien in een groot aquarium.’ De kinderen schitteren, wippen op en neer in de zetel, raken niet uitverteld. 

Met een achttal gezinnen waren ze. En een heleboel vrijwilligers in de leefgroepen voor de kinderen, de keuken en voor de animatie van de ouders. ‘Ik heb gezwommen, gedanst, geschilderd, samen met andere mensen gezellig gekookt, ontspannen gebabbeld,’ zegt Hadil. ‘Het was allemaal heel nieuw voor mij. De kinderen waren blij, en ik heb nieuwe contacten kunnen leggen met mensen die ik nog niet kende. Er was een gezin met drie kleine kindjes bij, en mijn dochters hebben kunnen babysitten. Heel fijn vonden ze dat.’

Hadil vond er enkele dagen stilte in haar hoofd. Omdat de kinderen de hele dag met leuke dingen bezig waren in hun eigen groep, vond ze tijd voor zichzelf. En kon ze even de zorg voor de kinderen overlaten aan enthousiaste vrijwilligers.

"Ik moest geen angst hebben voor de kinderen. Ik kon erop vertrouwen dat ze veilig waren en zich goed vermaakten. Die zorg en veiligheid heb ik heel sterk aangevoeld, in alles wat de vrijwilligers deden."

Vakantie in groep heeft extra kwaliteiten

Een groepsvakantie is een extra meerwaarde. Hadil was eerder al enkele dagen aan zee met de kinderen en dat is toch heel anders. ‘Als ik alleen met mijn gezin op vakantie ga, moet ik nog een hele dag bezig zijn met plannen maken, zorgen voor de kinderen, koken. Op dit familiekamp hadden de kinderen van alles te doen. Ik kon gewoon bij de andere mensen zitten, samen praten en lachen, zonder druk. Ik heb zes dagen niet gepiekerd.’

Hoe ze nu, enkele weken later terugkijkt op het familiekamp? Haar groot gezin, en de hele moeilijke administratieve weg vraagt zo goed als alle aandacht. ‘Daardoor heb ik weinig kansen om vrienden te maken. Door het kamp leerde ik andere mensen kennen, en kon ik even alle gedachten over contacten met advocaat, sociale diensten, school,  OCMW enz… loslaten. Ik heb die dagen ook met niemand gebeld, alleen maar genoten, foto’s gemaakt en alle druk even weggezet.' 

"Mijn hersenen hadden een paar dagen verlof."

- Hadil

Perspectief geeft moed

De mensen van A Place To Live hebben Hadil voorgesteld om deze zomer als vrijwilliger mee te trekken op familie- of kinderkamp. Een opsteker voor haar. ‘Ik wil die mensen graag opnieuw ontmoeten. Ik ben natuurlijk ook vereerd met het vertrouwen dat ik krijg van de organisatie.’

Iets om naar uit te kijken, ook dat geeft moed. ‘Ik ben nu weer volop aan het werk voor onze toekomst. Ooit, als ons verblijf hier in orde komt, wil ik de kans krijgen om andere mensen te helpen,’ besluit Hadil.

In gesprek met

Het Palestijns gezin Khamis verblijft in België zonder papieren. Onlangs konden mama Hadil en haar kinderen voor even met vakantie met de organisatie A Place To Live.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.