Eens buiten komen en anderen ontmoeten, daar hebben mensen nu het meest deugd van, leerden Charlotte Devlieger en haar collega’s van VOC Opstap in Tielt en Roeselare. Daar spelen ze met hun activiteiten op in, creatieve buitenactiviteiten in kleine groepjes, waaronder ook hun ontdekkingtroef-project*. Ze organiseren zowel intieme ontdekkingswandelingen in de twaalf deelgemeenten van Midden-West-Vlaanderen, als citytrips naar diverse steden.

Ondersteuning bij de vrije tijd van mensen met een kwetsbaarheid.
Dat is de essentie van hun werk.
Sinds een jaar of vijf kiezen ze ervoor om mensen
met een heel verschillende achtergrond en leefsituatie, kwetsbaarheid of beperking
samen te brengen, inclusief (naast individuele begeleiding).
Die diversiteit samen is boeiend en uitdagend.
Ook mooi. Na die jaren loont het.
Mensen zijn het gewoon, elkaar gewoon.
Ze komen thuis bij elkaar, worden vrienden.
Ze aanvaarden elkaar, helpen.
Soms zijn er brandjes te blussen.
Sommige mensen zetten ze best niet te dicht.
Vanzelfsprekend of perfect is het nooit.

Telkens vertrekken ze van wat mensen aangeven,
waar hun nood en dromen liggen, wat ze zouden willen doen, wat zij kunnen.
Dat is in deze tijd niet anders. Wat ze doen wel.

De vrijheid om hun neus te volgen

Waar haar collega Stijn Maerevoet de citytrips begeleidt,
zet Charlotte haar schouders onder de wandelingen in de buurt.
Wandelingen die een vertrekpunt hebben
op een centrale of groene plek in één van de twaalf deelgemeentes
- deelgemeentes waar ze soms zelf nog niet is geweest.

Elke wandeling heeft dezelfde ingrediënten:
een vertrekpunt, begin- en einduur,
ingeschreven deelnemers,
enkele groepjes van drie deelnemers en een begeleider
- de begeleider is vaak een vrijwilliger, soms een beroepskracht,
iets lekkers voor onderweg,
geen uitgestippelde wandeling,
wel openheid en vrijheid: waar gaan we heen?
hun zintuigen, babbelkaarten en het dorpeltrekking-boekje**
bepalen mee de richting voor hun wandeling en een gesprek.

“Het kwam stil en het was niet erg. We zaten te genieten van het uitzicht. Ik zag het ook bij hen: ik zit hier. En ik zit hier goed. Meer hoeft het soms niet te zijn.”

‘Mensen denken dat het makkelijk voor ons is,
soms dat we ons werk niet goed hebben gedaan,
omdat we geen route uitstippelen.
We zijn geen standaard wandelclub.
Open laten en iets maken met wat er op dat moment is,
de deelnemers aansporen het heft in eigen handen te nemen
en de vrijheid te ervaren om hun neus te volgen,
om zelf te kiezen waarnaar ze gaan en daarin overeen te komen,
is ook voor ons, begeleiders, uitdagend.
Zo ontstaan vaak mooie dingen.
Mensen vinden het plezant.
Ze zetten soms stappen, bloeien open.
Soms klappen ze dicht en nemen we weer over.’

De intieme kracht van een klein groepje

Charlotte denkt teug aan de eerste wandeling die ze begeleidde.
Ze was wat zenuwachtig.
‘Op een gegeven moment zaten we op een bankje
Met drie te kijken naar de natuur.
We zwegen. Dat was even onwennig, maar niet erg.
Ik keek naar de persoon links van mij, en naar de persoon rechts van mij.
Het kwam stil en het was niet erg. We zaten te genieten van het uitzicht.
Ik zag het ook bij hen: ik zit hier. En ik zit hier goed.
Meer hoeft het soms niet te zijn.’

“In een kleine groep is er meer aandacht voor iedereen. Er is ruimte voor de lava in hun buik. Ik heb mensen beter leren kennen. En zij mij ook.”

Een geschenk dat deze tijd hen brengt is de kracht van de kleine groepjes.
Het intieme. De kansen voor echt contact en verbinding.
‘In grote groep op uitstap gaan of een activiteit doen is heel tof.
Mensen genieten echt van de sfeer, Maar soms hebben ze hun ding niet kunnen zeggen.
In een kleine groep is er meer aandacht voor iedereen.
Er is ruimte voor de lava in hun buik.
Ik heb de mensen beter leren kennen.
En zij mij ook. Ik sprak soms ook over mijzelf.
Eigenlijk is dat heel fijn.’

‘Het mooie is dat je gewoon een mens ziet met wie je wandelt en babbelt.
Een mens. Geen klant, vrijwilliger of beroepskracht.
Op dat moment ben ik Charlotte, wiens auto ze veel te klein vinden.’

Gids in eigen buurt

Soms ontstaan er zo’n mooie dingen
gewoon omdat je er de ruimte voor laat, de kansen benut.
‘Ik was op een wandeling met drie heel verschillende mensen.
De oudere man vertelde dat hij een nieuwe gsm had maar niet wist hoe hij foto’s moest maken.
Ik toonde het hem, we waren vlakbij een berg, en zei:
Nu gaan wij iets geks doen op die berg en kan jij er een foto van maken.
De andere twee liepen weg, de berg op, ik ook.
Ik zag hem eerst zoeken met zijn telefoon.
Hij heeft een schitterende foto gemaakt, waar wij met zo’n drieën vrolijk op staan.
En hij was er trots op.’

‘In Hooglede was stagiair Zoë
op stap met groepje met een man die al weken niemand had gezien.
Hij nam voor het eerst deel aan een activiteit van Opstap.
Hij stopte niet met praten en omdat het zijn eigen buurt was
werd hij spontaan de gids in zijn eigen buurt.
Hij nam de anderen op sleeptouw met buurtverhalen
- de leider, helemaal niet iemand met een kwetsbaarheid -
en zij luisterden er graag naar, dat was een mooie toevallige match.’

Opdat vrije tijd voor iedereen vanzelfsprekender wordt

Charlotte ervaart meer respect voor hun werk.
Van partners, diensten, andere organisaties en klanten.
Dat is een ander geschenk van deze tijd.
‘Vrije tijd is nu voor niemand evident.
Voor onze klanten is dat nooit vanzelfsprekend.
Het belang van wat wij met Opstap doen, en hoe, dringt nu meer door.’

“Het belang van wat wij met Opstap doen, en hoe, dringt nu meer door.”

Voor hun wandelingen in de deelgemeentes
legde ze contact met de gemeentes en de lokale sociaal werkers.
Dat zorgt voor een betere bekendheid van hun aanbod
en hier en daar voor voorzichtige nieuwe banden.
Het is haar dada: het aanbod verder vergroten,
de belangen van hun klanten behartigen,
en doorverwijzers warm blijven maken.
Ze hoopt dat er nieuwe projecten en samenwerkingen uit ontstaan.
Zodat ze nog creatiever een stap verder kunnen gaan.

* Het project van Opstap vzw is één van de vele Ontdekkingtroef-projecten overal in Vlaanderen, die Iedereen Verdient Vakantie ondersteunt.
** Willen jullie ook op stap? Vraag het ontdekkingtroef-pakket aan en vind meer inspiratie.

Foto’s: VOC Opstap vzw, en Philip Capelle

In gesprek met

Charlotte Devlieger is 25 jaar, geëngageerde losbol, en werkt sinds anderhalf jaar als vrijetijdsconsulent bij VOC Opstap vzw als vrijetijdsconsulent, samen met haar collega Tineke Delaere. Ze houdt van op ontdekking gaan en reizen, van telkens uitkijken naar een nieuwe bestemming: Myanmar en Laos deze keer.

VOC Opstap is een omvangrijke vzw, met een groot hart voor talent in vrije tijd en een handvol medewerkers. Ze organiseren ontmoetingsactiviteiten en -evenementen, ondersteunen moni’s in hun organisatie van speelpleinwerking en jeugdbeweging, begeleiden mensen met een (vermoeden van een) beperking of psychische kwetsbaarheid naar vrije tijd, stimuleren sociaal ondernemerschap en dragen een serieuze steen bij in tal van buurtprojecten.

Neergepend door

Els Hillaert leeft op van inspirerende verhalen horen en delen, invoelend luisteren, woorden die de kern raken, zorgzaam samenwerken en meewerken aan diepgaande verandering. Sinds maart 2020 is ze verhalenwever bij Iedereen Verdient Vakantie en ook als freelancer schrijft ze graag heldere en bezielde tekst en verhalen voor waarde.n.volle initiatieven.