Ergens in Vlaanderen, in een spreekkamer van een OCMW. Anja*, alleenstaande mama van twee tieners praat met haar budgetbegeleider. Ze vertelt over haar verlangen om een tijdje ontspannen samen te kunnen zijn met haar kroost. Ze vertelt dat ze ervan droomt om even, heel even maar, met haar kinderen vakantie te beleven. De maatschappelijk werker begrijpt het wel, maar zucht dat het nog even zal moeten wachten. Dat schuld aflossen prioriteit heeft. En, tussen de lijnen door klinkt dat vakantie toch meer luxe dan noodzaak is. Dat flinke, moedige mama Anja nog wel even wel zonder kan. Het kan anders, denken we na een gesprek met Mirjam Beyers, initiatiefnemer van Eigen Kracht Conferenties in Vlaanderen.

Ze bestaan, de Anja’s. Moeders, vaders, kinderen in de penarie. Een schrijnend verlangen naar rust en een beetje quality time samen.  Ze bestaan, maatschappelijk werkers die ’t goed bedoelen en zich aan handen en voeten gebonden voelen door druk van regels en schuldeisers. Ze bestaan, de deuren naar vakantie die gesloten blijven. Tot de penarie achter de rug is. Misschien. Ooit.

Daar zijn toch hulpverleners voor!?

Inderdaad, Anja staat er niet alleen voor. Een netwerk van hulpverleners helpt het gezin op spoor te blijven. Financiële steun, budgetbegeleiding, opvoedingsondersteuning, enzovoort, enzovoort. Het is goed dat ze er zijn, die hulpverleners. Maar hoe houdt Anja middenin al die ondersteuning nog de regie van haar eigen leven, vragen we ons af. Durft ze nog te vertrouwen op haar intuïtie als moeder die aanvoelt wat goed is voor haar gezin? Blijft ze sterk in dat netwerk van goed geïnformeerde, deskundige professionals? Vindt ze de moed om haar verlangen naar vakantie ernstig te blijven nemen?

Het team van Eigen Kracht-conferenties – een netwerk van intussen meer dan 150 vrijwilligers – gelooft in de oplossingskracht van mensen, hoe lastig ze het ook hebben. ‘Maak de kring rond mensen groter’, zegt Mirjam. ‘Iedereen heeft het recht zich een evenwaardige partner te voelen in het proces van hulpverlening. Leg de regie bij de mensen zelf en bij mensen in hun omgeving. Zie hen als een bron van oplossingen. Betrek hun persoonlijke netwerk, maak dat groter en laat hen samen oplossingen ontdekken die in de kiem al aanwezig zijn.’

"Iedereen heeft het recht zich een evenwaardige partner te voelen in het proces van hulpverlening. Leg de regie bij de mensen zelf en bij mensen in hun omgeving" - Mirjam Beyers

Eigen kracht aanspreken

Om die oplossingen boven water te krijgen, kan een Eigen Kracht-conferentie een krachtige interventie zijn. Een Eigen Kracht-conferentie is een proces van toegroeien naar oplossingen. Het start bij een probleem of een verlangen van een persoon of een gezin. Bij een verstoorde relatie tussen moeder en dochter, een kind met gedragsproblemen, een bejaarde die vereenzaamt. Of bij Anja, die verlangt naar een tijdje wég van huis, een extra portie rust en ongestoorde tijd samen met de kinderen.

Wanneer Anja bereid is om samen met familie, vrienden en kennissen te zoeken naar oplossingen, kan zij – of haar hulpverlener – een Eigen Kracht-conferentie aanvragen. Een coach van het Eigen kracht-team onderzoekt met haar de vraag en welke mensen kunnen meedenken in de richting van oplossingen. Anja’s vraag zou kunnen klinken als ‘wat kunnen we doen zodat Anja en de kinderen elk jaar samen een vakantie-ervaring kunnen meemaken?’

Maak de kring groter

‘Eens de vraag helder, maken we de kring groter’, zegt Mirjam. ‘We brengen de persoon in contact met een vrijwillige Eigen Kracht-coördinator. Samen maken ze een lijstje van mensen die mee kunnen denken over oplossingen. Meestal gaat het om familie en vrienden, maar ook hulpverleners of bijvoorbeeld leerkrachten van de kinderen kunnen bijdragen. De vrijwillige coördinator bezoekt hen, legt uit waarover het gaat, wat er gaat gebeuren en vraagt na welke mensen nog meer belangrijk kunnen zijn in het netwerk.’

Die mensen komen daarna – tussen de acht en twaalf weken na de eerste stappen - samen op de eigenlijke conferentie, die bestaat uit een informatief gedeelte, een gesloten deel en de voorstelling van een plan.

In het informatieve gedeelte kan bijvoorbeeld de budgetbegeleider worden uitgenodigd om te vertellen over feitelijke financiële restricties. Of kan de opvoedingscoach bijzonderheden vertellen die nodig zijn opdat het netwerk de juiste beslissingen nemen. Na de informatieronde verlaten experten en hulpverleners de conferentie. Ook de vrijwillige Eigen Kracht-coördinator verlaat de ruimte.

In het besloten gedeelte van de conferentie – waaraan meestal tussen de vijf en vijftien mensen deelnemen – zoekt de hulpvrager samen met de kring van familie, vrienden en kennissen naar oplossingen. Mensen engageren zich ten opzichte van elkaar en stellen een plan van afspraken op.

Tenslotte stelt het netwerk een plan voor aan de vrijwillige coördinator. Die kijkt dan mee of het plan veilig, wettelijk en werkbaar is en helpt waar nodig de open eindjes – wie, wat, waar, wanneer – verhelderen. Alle deelnemers ondertekenen de afspraken. De coördinator maakt een verslag, bezorgt het aan alle aanwezigen en aan hulpverleners wiens betrokkenheid nodig is. Het Eigen Kracht-team volgt de afspraken nog een poos op en helpt bijsturen wanneer hier of daar een wiel dreigt af te lopen.

Oplossingen worden zichtbaar

Terug naar Anja. Je hoeft geen ongebreidelde fantasie te hebben om te vermoeden dat middenin een Eigen Kracht-conferentie oplossingen ontstaan. Een zus die aanbiedt om de kinderen tijdens de zomervakantie mee te nemen naar een pretpark. Een vriendin die het ziet zitten om samen kosten delend een verlengd weekend door te brengen in een betaalbaar vakantiepark. Een dochter die aarzelend ingaat op de uitnodiging van een vriendinnetje om met de jeugdbeweging op kamp te gaan. Een buurvrouw die wekelijks de kinderen enkele uren opvangt, zodat Anja wat extra tijd voor zichzelf overhoudt.

Geef mensen hun netwerk terug

‘We hebben een oneindig vertrouwen in het netwerk rond mensen’, zegt Mirjam. ‘Niet in de zin dat het zaligmakend is, maar wél dat er in een Eigen Kracht-conferentie oplossingen tevoorschijn komen die haalbaar, mogelijk en van harte zijn. Bovendien: we denken al te gemakkelijk dat kwetsbare mensen geen netwerk hebben om op terug te vallen. Dat klopt niet. Als we één persoon hebben om mee te starten, één persoon in wie de hulpvrager een beetje vertrouwen heeft, dan zijn we vertrokken. Dan groeit het netwerk zienderogen.’

Het zou dus zomaar kunnen dat Anja niet alleen ervaart dat haar vakantiedroom waar wordt, maar dat ze ervaart dat mensen om haar geven. Dat meer mensen om haar geven dan ze zelf voor mogelijk had gehouden.

--oOo--

(*) Het personage van Anja ontstond in de verbeelding van de schrijver. De situatie van haar gezin en de relatie met haar hulpverlener is gebaseerd op getuigenissen die we in het netwerk van Vakantieparticipatie meer dan eens horen. 

In gesprek met

Mirjam Beyers is initiatiefnemer van Eigen Kracht Conferenties in Vlaanderen. Als ervaringsdeskundige is Mirjams expertise in eerste instantie ontleend aan het dagelijks leven. Zij kent als geen ander de praktijk van de hulpverlening, het justitiële apparaat en jeugdproblematiek, en de onschatbare waarde van een breed netwerk. Zelf is zij op latere leeftijd en als alleenstaande moeder terug naar de schoolbanken gegaan. Zo heeft zij bij het HIG haar bachelor Gezinswetenschappen gehaald. Als voortrekker van Eigen Kracht-conferenties vzw zet zij zich in voor mensen met een hulpvraag en de maatschappelijk kwetsbaren.

Meer weten over Eigen Kracht-conferenties, een Eigen Kracht-conferentie aanvragen of interesse om vrijwillig Eigen Kracht-coördinator te worden: www.eigen-kracht.be

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.