Leven in armoede via creatieve expressievormen een gezicht geven: het kan mensen zelfvertrouwen geven en hen in verbinding brengen met de meer kansrijke groepen in de samenleving. ‘Mensen in armoede genieten net als iedereen ook het meeste van hun kinderen, dieren en eigen plekje. Door dat in beeld te brengen, kan je bruggen slaan naar de leefwereld van mensen met meer middelen’, zegt An Rombouts, coördinator van ‘Open Huis’ Kabas in Brasschaat.

Kracht en talent visueel vertalen 

‘Bij de mensen die naar onze werking komen, zitten veel sterke en straffe persoonlijkheden en we zien er ook heel wat talent’, zegt An. ‘Om dat in de kijker te zetten, werken we regelmatig kleine en grotere projecten uit met een tastbaar eindresultaat. Enerzijds trachten we onze mensen daarmee aan te moedigen om zich te ontplooien, iets nieuws uit te proberen en te groeien in zelfredzaamheid. Anderzijds is het een manier om aan de plaatselijke bevolking te tonen dat armoede werkelijk iedereen kan treffen, en dat het ook letterlijk om de hoek bestaat.’

Armoede in een flits

Die projecten en toonmomenten kunnen allerlei vormen aannemen. Zo organiseerde Kabas voor haar twintigjarige bestaan ‘In een Flits’, een groot fotografieproject met een pas afgestudeerde fotografe. ‘Fotografie is een toegankelijk en niet-beangstigend medium’, zegt An. ‘Iedereen neemt wel eens een foto, dus het was een laagdrempelige manier om zoveel mogelijk mensen te laten deelnemen. We hebben hen toen gevraagd om twee weken lang de mensen en dingen te fotograferen die belangrijk voor hen zijn in hun leven. Daar is een zeer mooie expo uit gegroeid, die vele bezoekers heeft aangetrokken. Het heeft onze mensen veel erkenning gegeven in de gemeente, omdat de foto’s letterlijk in beeld brachten dat ook mensen in financiële moeilijkheden gewoon mensen zijn zoals jij en ik, die dezelfde dingen belangrijk vinden.’

Mijn leven met en zonder armoede

Bij een ander project, in het kader van Internationale Vrouwendag, werden de talenten van een aantal vrouwen in de kijker gezet. ‘Een kunstenares die nog niet zo lang naar onze werking kwam, wilde toen graag iets maken rond wat armoede voor haar betekent en welke impact het op haar leven heeft’, zegt An. ‘Ze maakt schitterende tekeningen en heeft in een drieluik verbeeld hoe ze zichzelf, het leven met en het leven zonder armoede ziet.’

Uitdrukken wie je bent en waar je van droomt

Creatieve expressie kan een manier zijn om jezelf en je leefwereld op een authentieke manier te delen, zelfs als je nog kampt met schaamte of schroom. Op het publieke toonmoment was de kunstenares die het drieluik maakte zelf niet aanwezig, al putte ze wel kracht uit het maken en delen van het werk. ‘Het is confronterend om met je armoede naar buiten te komen’, zegt de kunstenares, die liever anoniem blijft. ‘Het is iets waarmee je je als mens liever niet identificeert. Want ook al gebeurt er prachtig werk in de hulpverlening, de stempels die je door de maatschappij opgeplakt krijgt, zijn er jammer genoeg evenzeer.’ Creativiteit kan in zo’n gevallen voor verbinding zorgen, als een veilige brug naar de rest van de maatschappij. ‘Ik vond het fijn om te laten zien wat armoede voor me betekent, waarvan ik droom en hoe ik mezelf zie als ik in mijn kracht sta.’

"Want ook al gebeurt er prachtig werk in de hulpverlening, de stempels die je door de maatschappij opgeplakt krijgt, zijn er jammer genoeg evenzeer. Creativiteit kan in zo’n gevallen voor verbinding zorgen, als een veilige brug naar de rest van de maatschappij."

In gesprek met

An Rombouts is coördinator van ‘Open huis’ Kabas in Brasschaat.

Neergepend door

Lien van Laere is nieuw(s)maker voor het netwerk Vakantieparticipatie. Ze is gebeten door mensen en hun verhalen. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Neem contact met onze redactie. Samen maken we er nieuws van.