Van scholen plekken maken waar kinderen én ouders hun talenten op een prettige manier kunnen ontwikkelen. Dat is de droom van Ignace Glorieux, professor aan de VUB. ‘Onderzoek toont aan dat als kinderen meer tijd op school doorbrengen, hun socio-economische achtergrond minder een rol speelt in hun ontwikkeling. Ze hoeven er zeker niet alleen met leerstof bezig te zijn. Via leuke en prikkelende activiteiten krijgen ze kansen om talenten bij zichzelf te ontdekken en te ontwikkelen.’

Lange vakantie nadelig voor kinderen met zwakkere socio-economische achtergrond

In de jaren 90 leidde Ignace Glorieux een onderzoek naar de invloed van de indeling van het schooljaar op de ontwikkeling van kinderen. Een lange schoolvakantie bleek vooral nadelig voor kinderen met een zwakkere socio-economische achtergrond. Tijdens de negen weken grote vakantie worden zij onvoldoende gestimuleerd om vaardigheden die ze op school leerden, te onderhouden. Of om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Voor kinderen uit een middenklasse gezin geldt het omgekeerde. Op vakantie met hun ouders of op kamp leren ze volop bij. Ze lezen ook meer. Kinderen uit een zwakker socio-economisch milieu blijven vaker thuis en vervelen zich meer. Ze hangen rond, kijken tv of surfen op het internet. ‘Daar is zeker niets mis mee,’ aldus professor Glorieux, ‘op voorwaarde dat dit aangevuld wordt met voldoende andere activiteiten.’

Meer tijd op school schept meer plezier en kansen

‘Hoe meer tijd kinderen op school doorbrengen, hoe minder hun socio-economische achtergrond een rol speelt in hun ontwikkeling. En in de kansen die ze later in de samenleving krijgen,’ zegt Ignace Glorieux. Hij pleit voor meer uren op school elke week. Gelijke blokken van acht weken les en twee weken vakantie wisselen elkaar af. Een keer per jaar is er een langere vakantie van een zestal weken. ‘Ook tijdens de schoolvakanties kunnen er in en rond de school activiteiten georganiseerd worden. Op school zijn hoeft niet te betekenen dat kinderen met kennis bezig zijn. De school kan kinderen op woensdagnamiddag en in vakantieperiodes in aanraking brengen met sport, handwerk, muziek, theater, circus en andere leuke activiteiten. Nu is de vrijetijdsbesteding van middenklasse gezinnen en gezinnen met een zwakkere socio-economische achtergrond erg verschillend. Als zinvolle vrijetijdsactiviteiten op school en tijdens schooltijd worden aangeboden, valt die ongelijkheid grotendeels weg.’   

Inzetten op de talenten van kinderen

Op de basisschool zet men nu vooral in op de ontwikkeling van cognitieve vaardigheden. Vooral taal en rekenen zijn belangrijk. Niet alle kinderen zijn net daar goed in.

‘Als scholen een breder gamma aan activiteiten bieden, laat dat kinderen toe hun talenten te ontdekken. Voor de een zal dat rekenen zijn, voor de ander voetballen, met zijn handen werken of tekenen. Kinderen krijgen de kans om aan anderen te laten zien waar ze wel goed in zijn en dat te ontwikkelen. Daardoor stijgt hun waardering voor zichzelf en kiezen ze in het secundair onderwijs voor een richting die bij hen past.’

Ouders naar school lokken voor vrijetijdsactiviteiten

Ook ouders zouden in de schoolgebouwen terecht kunnen voor vrijetijdsactiviteiten. Nu staat de infrastructuur ’s avonds en in de vakantie vaak leeg. ‘Dat is spijtig! Er zijn immers sportzalen en –velden, klaslokalen en pc-lokalen beschikbaar. Die kunnen ouders benutten om samen te sporten, foto’s te leren bewerken of te breien in groep. Zo vervangen ze hun mogelijks negatieve herinneringen aan schoolervaringen door nieuwe en prettige ervaringen. Op hun beurt associëren ze school met vrije tijd en ontplooiing. Dat straalt positief af op hun kinderen.’  

Taalontwikkeling stimuleren met verhaaltjes 

Organisaties die activiteiten organiseren voor kinderen tijdens de schoolvakantie kiezen best voor leuke en afwisselende activiteiten in groep. Dit laat kinderen toe om nieuwe facetten van zichzelf te ontdekken en te ontwikkelen. Al is het mooi meegenomen als de taalontwikkeling van kinderen ook aan bod komt. Zeker voor kinderen uit gezinnen waar de voertaal geen Nederlands is. ‘Een prachtig voorbeeld van een taalinitiatief zijn de projecten ‘De Rugzak’ en ‘Leesmaatjes’ van Fabota, de kinderwerking van buurthuis ’t Lampeke in Leuven. Kinderen die gedurende een langere periode op reis gaan naar het land van herkomst van hun ouders, krijgen boekjes en ingesproken verhaaltjes mee. Voor de thuisblijvers is er een voorleesproject.’

Wil jij je kind ook in de vakantie stimuleren om zijn of haar talent te ontwikkelen? Of neem jij al initiatief om kinderen in armoede ook tijdens de vakantie te prikkelen en extra leerkansen te geven? Het Steunpunt Vakantieparticipatie van Toerisme Vlaanderenbrengt vraag en aanbod bijeen. Want vakantie, of dat nu met mama en papa is, of op een kamp met andere kinderen, is nieuwe werelden ontdekken. 

In gesprek met

Ignace Glorieux is professor aan de VUB.

Neergepend door

Lisa Coppin, nieuw(s)maker voor het netwerk Vakantieparticipatie. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.