Van betekenis kunnen zijn voor een gezin. Wanneer je na jaren van mensen die je hebt begeleid hoort dat het goed met hen gaat. Gezinnen die een nieuwe hulpvraag stellen, vanuit het vertrouwen in jou. De positieve verhalen tussen alle problemen door blijven zien. Gasten die nog nooit in een pretpark geweest zijn zien spelen, lachen en zich amuseren. Dat is wat Sven De Wit van Radar vzw vooruit trekt. Radar begeleidt maatschappelijk kwetsbare gezinnen met kinderen van 0 tot 18 jaar. De begeleiding gebeurt aan de hand van wekelijkse huisbezoeken. Vakantie en uitstappen mogelijk maken voor deze gezinnen maakt deel uit van hun integrale aanpak.

Het zit duidelijk nog vooraan

‘Die nieuwe wereld, ik raak er niet aan gewend’, is het eerste wat Sven kwijt wil, wanneer we met een koffie aan tafel schuiven in het huis van Radar vzw. ‘De voorbije periode was voor ons werk een stevige uitdaging. Virtuele huisbezoeken? We deden het in het begin, maar hoe kan je nu doorheen een scherm voelen wat de sfeer is in een huisgezin? Kiezen tussen de veiligheid van de gezinnen of de veiligheid van onze medewerkers? Dat is eigenlijk geen keuze, hé... We besloten al snel om opnieuw échte bezoeken te doen, al was die keuze niet evident. Maar we zijn terug op dreef!’

Corona had een stevige impact op de gezinnen die Radar vzw begeleidt. Ze bevinden zich sowieso al in een financieel kwetsbare positie. Door Corona werden sommigen daarbovenop geconfronteerd met ontslag en technische werkloosheid. Als vakantie in het verleden al een verre droom was, werden ook activiteiten en vrije tijd voor de kinderen nu zelfs moeilijk haalbaar.

“Dankzij de extra middelen van Iedereen Verdient Vakantie kunnen we in deze rare tijd bestendigen wat we al deden, en meer proberen te doen.”

Sven: ‘Daarom dienden we bij Iedereen Verdient Vakantie het project “Kom uit je Kot” in. Daarmee willen we twee doelstellingen bereiken: onze gezinnen vakantiemogelijkheden aanbieden en als organisatie zelf een vrijetijds- en daguitstapaanbod doen voor kinderen en jongeren. Daar zijn we nu volop mee bezig. Voorheen bekostigden we alles zelf, met spaghettislagen en De Warmste Week. De medewerkers van Radar vzw doen dat met plezier allemaal op vrijwillige basis. Dankzij de extra middelen kunnen we in deze rare tijd bestendigen wat we al deden, en meer proberen te doen.’

Generalistische aanpak

Sven komt helemaal op dreef wanneer hij vertelt over Radar vzw, en zijn werk hierin. ‘De laatste jaren zien we meer en meer dat gezinnen met verschillende problemen tegelijk kampen. De maatschappij legt de lat hoger. Er wordt veel meer verwacht van mensen. Tegelijkertijd zijn de sociale netwerken van de gezinnen minder sterk en is er minder hulp onder elkaar. Er zijn ook vluchtelingengezinnen bijgekomen, waarbij bijvoorbeeld de vader niet aan werk geraakt omdat hij de taal nog niet spreekt, waardoor er geen inkomen is, waardoor hun huis op het spel komt te staan. Vicieuze cirkels, die we met onze begeleiding proberen te doorbreken. Eigenlijk zijn wij in niks gespecialiseerd, maar we weten wel van alles iets.’

“Mensen opnieuw op de rails zetten, zodat ze verder kunnen, daar draait het allemaal om.”

Thuisbegeleiding geeft Sven het meeste voldoening, omdat alle mogelijke problematieken aan bod komen. Dat maakt het uitdagend, zegt hij. ‘De vragen en de dynamieken zijn telkens anders. Het zijn lange trajecten met de gezinnen, met ups en downs, waarbij we samen proberen de positieve momenten te blijven zien. Wanneer er aan het eind van zo’n traject resultaat is, geeft me dat enorme voldoening. Mensen opnieuw op de rails zetten, zodat ze verder kunnen, daar draait het allemaal om.’

Het ‘gewone’ binnenbrengen bij een gezin

De mensen terug buiten krijgen. Dat is de uitdaging. Na maanden samen leven op een appartement, in werkloosheid, met thuis zittende kinderen. Sven: ‘Wat voor velen evident en gewoon is – naar zee, op de trein, een pretpark bezoeken, kamperen – is voor onze gezinnen meestal een once in a lifetime mogelijkheid. Dan komt zo’n jongen van tien na de vakantie op school, en vraagt de meester aan de leerlingen wat ze gedaan hebben tijdens de vakantie. Wel, ook daarom organiseren wij zoveel mogelijk activiteiten. Gaan zwemmen, naar Pari Daiza, De Gavers. Zodat die jongen ook vakantieverhalen te delen heeft.’

“Alle kinderen zouden na de vakantie een heerlijk vakantieverhaal moeten kunnen vertellen op school.”

‘In onze begeleiding vertrekken we altijd van een blanco blad. Al hebben we alle informatie over een gezin, we willen alle kansen geven en niet vertrekken vanuit vooroordelen. Alleen zo kan je vertrouwen krijgen en verandering creëren.’ Daar is Sven van overtuigd. ‘Wij proberen te zien wat wel nog werkt. We beginnen met kleine, praktische zaken aan te pakken: helpen met OCMW-uitkering, werk, huisvesting. Die dingen maken een gigantisch verschil. Dat creëert vertrouwen, en geeft de mogelijkheid om ook moeilijkere thema’s bespreekbaar te maken.’

‘Corona heeft op dat vlak eigenlijk ook wel wat positieve aspecten: onze gezinnen kregen laptops ter beschikking of activiteitendozen voor de kinderen. Een mama die een laptop aan de kinderen kan geven, dat is fenomenaal. Eigenlijk is dat waar het over gaat: onze gezinnen ondersteunen om hen aansluiting bij “het gewone” te laten maken. Kunnen participeren aan het gewone leven, dàt versterkt mensen.’

Vakantie: een recht

Radar vzw werkt al jaren met de mogelijkheden van Iedereen Verdient Vakantie. Sven is helemaal overtuigd: ‘Op uitstap met gezinnen, of tijdens vrijetijdsactiviteiten met kinderen en jongeren, krijgen we een ander beeld van het gezin of de jongere. In de gezinscontext zit de stress van de dagelijkse problemen in de weg. Je ziet vooral de conflicten, de ruzies, of het ‘moeilijke’ gedrag van een kind. Wanneer we samen met gezinnen op stap zijn, gaan ouders in gesprek met andere ouders, ze wisselen tips uit omdat ze elkaars situatie herkennen. Kinderen die het lastig hebben spelen plots wel samen en komen tot rust. Een meisje met psychiatrische problematiek komt uit haar isolement. Het beeld dat je hebt van een gezin of jongere wordt genuanceerd.’

“Het is net door uit het dagdagelijkse even weg te kunnen, dat gezinnen stappen verder geraken. Vakantie zorgt voor een nieuwe dynamiek, en biedt mogelijkheden om in de thuissituatie verandering te brengen.”

Voor een gezin met negen kinderen kon Radar vzw een weekend naar Center Parcs mogelijk maken. Ze waren nog nooit als gezin ergens naar toe geweest. Voor het eerst konden ze samen op het gemak eten en toffe dingen doen...

Sven: ‘Bij mij moet je niet afkomen met het idee dat gezinnen in armoede eerst hun hele boel op orde moeten hebben alvorens ze op vakantie mogen gaan. Het is net door uit het dagdagelijkse even weg te kunnen, dat ze stappen verder geraken. Vakantie zorgt voor een nieuwe dynamiek thuis, en biedt mogelijkheden om in de thuissituatie verandering te brengen. Zo hadden we een gezin dat er niet in slaagde om structuur te brengen in het huishouden. Op uitstap naar zee zien we de mama heel georganiseerd vertrekken. Ze had alles prima geregeld voor haar gezin. Wanneer we na de uitstap bij hen op huisbezoek zijn, en het gaat wat moeilijker, zeggen we: Weet je nog... toen? Aan zee? En we zijn terug vertrokken.’

Zelf een project indienen bij Iedereen Verdient Vakantie? Projecten die vakantie mogelijk maken voor maatschappelijk kwetsbare kinderen, jongeren, volwassenen, gezinnen die door de gevolgen van COVID-19 daar de kans niet of minder toe hebben, kunnen nog tot 16 oktober 2020 ingediend worden.

In gesprek met

Sven De Wit, verantwoordelijke voor het pedagogisch beleid bij vzw Radar, kwam eerder toevallig in het sociaal werk terecht. Hoewel al heel sociaalvoelend vanuit zijn jeugd, had Sven niet onmiddellijk de ambitie om deze richting uit te gaan. Hij volgde sportschool, maar raakte geblesseerd en moest noodgedwongen zijn studiekeuze aanpassen. Omdat de school ook een opleiding ‘Bijzondere Jeugdzorg’ aanbood, en Sven graag op dezelfde school wilde blijven, was het snel beslist. Zijn eerste stage, bij mensen met een beperking, was een schok en maakte tegelijkertijd duidelijk dat hij in de wieg gelegd is om met mensen een stuk mee op het soms moeilijke levenspad te gaan.

Radar Contextbegeleidingsdienst vzw is een initiatief binnen de Bijzondere Jeugdbijstand, actief in de regio Brussel, Halle-Vilvoorde sinds 1981. Ze werken met gezinnen waarin zich ernstige opvoedingsproblemen voordoen omwille van zeer diverse vormen van kwetsbaarheid en kansarmoede in onze maatschappij.

Neergepend door

Els Meersschaert is altijd onderweg, met mensen. Vanuit haar woonplaats Elversele duikt ze met veel plezier de wereld in om af te spreken ergens in het land, voor een babbel, lekker eten, een koffie of een aperitief. Verbinding en echte ontmoeting creëren via betekenisvolle gesprekken, samen ontdekken en waarderen van wat werkt geeft Els energie. Verhalen van mensen over momenten die ze zelf beleefd hebben, vormen de basis van haar werk als facilitator bij tussentijd.