Dat je kind lid kan worden van een sportclub, zijn creatief talent kan uitleven in de kunstacademie, kan spelen met andere kinderen in een speelpleinwerking of op kamp kan met de jeugdbeweging of een vakantieorganisatie: klinkt vanzelfsprekend. En toch zijn er heel wat mensen die de mogelijkheden niet kennen, de weg niet vinden of de drempels niet kunnen nemen. ‘Als het wél lukt, beleven ouders en kinderen er veel deugd aan. Kinderen bouwen een netwerk uit, leren nieuwe dingen kennen, ontdekken hun talent. De dynamiek in het gezin wordt er beter door.’ Dat horen we van Sofie Hillemans, onderwijs- en vrijetijdsbemiddelaar bij De Wegwijzer in Oostende. Haar pleidooi in vier woorden: Doe wat nodig is. Breng vrije tijd en vakantie onder de aandacht van gezinnen in armoede, help hen om tijdig stil te staan bij de vakantietijd en sta naast hen als ze in het onbekende durven stappen.

‘In gezinnen die een moeilijke tijd doormaken, borrelt de aandacht voor vakantie en vrije tijd niet vanzelf op’, zegt Sofie. Je zult bijvoorbeeld als mama maar alleen voor een kroostrijk gezin moeten staan, met onzekerheid over je huisvesting en financiële kopzorgen. Dan nog je zoon laten deelnemen aan een sportclub is niet vanzelfsprekend. Daarvoor heb je ruimte in je hoofd nodig, vervoer om je kind te brengen en te halen, aandacht om het te blijven aanmoedigen. Gezinnen die in armoede leven, hebben vaak die ruimte niet.

Dan moet je als samenleving die ruimte helpen scheppen, vinden ze in Oostende.  Dan ga je de boer op, breng je het aanbod tot bij de mensen, prikkel je mama’s en papa’s om plannen te maken voor vakantieperiodes en sta je kinderen bij om de sprong in het onbekende te maken. En… je wacht niet tot het zomer wordt. Je trekt je winterjas aan, gaat de boer op en praat met de mensen, lang voor de vakantie echt begint te kriebelen.

In de winter plannen maken voor de zomer

Op tijd beginnen? Sofie: ‘Dat betekent al in januari en februari vooruitblikken naar de zomervakantie. Het lokale en bovenlokale aanbod is wel groot, maar je zal vaak zien dat wat je kind nét graag wil doen snel volzet is. Anders dan in beter bemiddelde gezinnen is het voor mensen in armoede niet evident om over een lange tijd vooruit te blikken. Middenin de chaos, zorgen en verplichtingen van het dagelijks leven helpt De Wegwijzer hen ruimte maken om het aanbod te leren kennen, keuzes te overwegen, aan sparen en organiseren te denken. Dat proces vraagt tijd: bedenktijd en begeleidingstijd.’

Wie écht wil ijveren voor gelijke vrijetijdskansen, moet dus daar beginnen: op tijd plannen maken. Dat is een belangrijke hefboom om kinderen in armoede kansen te geven op vakantie-ervaringen die passen bij wie ze zijn en waar ze blij van worden.

De boer op met vakantiekansen

Maar hoe leg je dat aan boord? De vraag afwachten is geen slimme strategie. De vraag creëren werkt beter. ‘Wij komen buiten. We zoeken zelf contact met gezinnen in armoede. We staan aan schoolpoorten, gaan naar buurtfeesten, presenteren het vrijetijdsaanbod op de welzijnsmarkt en werken samen met zelforganisaties van mensen in armoede en mensen met een migratie-achtergrond. We werken ook samen met organisaties die kwetsbare kinderen bereiken: schoolopbouwwerk, CLB, CAW, brugfigurenwerking, buitenschoolse kinderopvang en bijzondere jeugdzorg.’

Drempels afbreken is doen wat nodig is

En dan, als de vakantietijd gekozen, gepland en geboekt is? ‘Dan nog blijkt dat sommige mensen ondersteuning nodig hebben om aan de start van een vakantie, een jeugdbeweging of een sportclub te verschijnen’, zegt Sofie. ‘We willen er ook zijn wanneer de angst voor het onbekende het zou kunnen winnen van het plezier van het nieuwe avontuur. Je doet wat nodig is. Meegaan op de eerste dag, wijzen waar het kind z’n jasje kan ophangen, waar het toilet is, op wie ze mogen rekenen. En dan gaandeweg de vinger aan de pols houden, zien of het lukt en doen wat nodig is om het te doen lukken.’

Blij zijn met het verschil dat je maakt

Waarom toch zoveel inspanningen leveren op vlak van vrijetijdsbeleving en vakantie? Gewoon: omdat elk kind, elk gezin recht heeft de waarde die vrije tijd toevoegt aan een menswaardig bestaan. Sofie: ‘De verhalen spreken voor zich. Ik denk aan een jongen van twaalf. Volwassenen rondom hem maakten zich zorgen over zijn overgang naar het middelbaar onderwijs. Het kind had amper zelfvertrouwen, worstelde met depressieve gevoelens en trok zich terug achter zijn gameconsole. We vonden samen met hem een creatief kamp waar hij met grafische vormgeving kon bezig zijn. De verf pakte. Het kereltje maakte nieuwe vrienden en leerde zelfstandiger zijn plan trekken. De sprong naar het middelbaar werd makkelijker en sindsdien komt hij elk jaar zelf informeren of hij weer op kamp kan.’

Lees ook:

Oh ja, vakantie! Oostende pakt door op inclusieve vrijetijdswerking, in gespek met Vicky Pettens, directeur Kinderopvang, Jeugd, Onderwijs en Sport bij de Stad Oostende.
 

In gesprek met

Sofie Hillemans is onderwijs- en vrijetijdsbemiddelaar bij De Wegwijzer in Oostende. De Wegwijzer is een organisatie van de stad Oostende, een open huis waar iedereen met vragen over onderwijs en vrije tijd terecht kan. De aandacht gaat in het bijzonder uit naar gezinnen met een beperkt inkomen.

Oorspronkelijk focuste De Wegwijzer zich op hulp bij de aanvraag van studietoelagen en de verkoop van onderwijscheques. Gaandeweg kwam daar ook de aandacht voor vrijetijds- en vakantieparticipatie bij. Het team van De wegwijzer bundelt het lokale vrijetijdsaanbod en het vakantieaanbod van Steunpunt Vakantieparticipatie. 

De Wegwijzer maakt deel uit van het Vlaamse netwerk van Rap op Stap kantoren en is een lokaal UitPas-punt. 

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.