‘Waar ben JIJ? Waar is je ‘ik’ gebleven?’ vroeg de therapeut toen Marie-Louise De Croock gebroken tegenover haar zat. ‘Het was op dat moment zwart, zwart, zwart in mijn leven. En die vraag zette me voor de harde feiten: na zoveel zorg voor anderen was ik nu toe aan zorg voor mezelf. Ik moest mezelf weer zien te ontdekken.’ De hulpverlener moedigde Marie-Louise aan om op haar eentje met vakantie te gaan. Ze ging door de hel. ‘Het was zo moeilijk, maar ook zo nodig. Daarom doe ik het opnieuw, tot het me lukt te genieten van mijn eigen gezelschap.’

Marie-Louise woont op ’t Kiel in Antwerpen. Ze werkt als ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting bij vzw STA-AN, het Antwerps Netwerk tegen Armoede. Thuis, op haar kleine sociale appartement ontvangt ze elke dag tot zes gasten. Allemaal mensen in armoede waarvoor Marie-Louise kookt en waarmee ze regelmatig op uitstap trekt. Ze is de trekker en duwer van de groep, degene die zacht begeleidt, zorgen opvangt, aanmoedigt, problemen helpt oplossen. Het geeft haar leven zin.

Ademruimte creëren, zelfs al is dat verdomd moeilijk

Maar zelfs met een diep ervaren zingeving kan een mens soms tegen haar grenzen aan knallen. Marie-Louise maakte het mee. Veranderingen op het werk, veeleisend vrijwilligerswerk en oude pijn van als mens niets waard te zijn speelden allemaal tegelijk op. En toen werd het zwart. ‘Ik zocht begeleiding en ongeveer het eerste wat ik te doen had was een beetje ademruimte creëren voor mezelf’, zegt Marie-Louise. De tafelgasten schuiven sindsdien nog vijf in plaats van zeven avonden aan tafel, en de vakanties reserveert ze nu even niet voor de groep maar voor zichzelf.

Die eerste vakantie alleen kostte Marie-Louise twee maanden mentale voorbereiding. ‘Alleen eropuit trekken is iets dat ik niet kende. In groep ben ik de trekker, los ik alles op, durf ik iedereen aanspreken. Dan kan ik alles.'

'Alles voor de groep. Maar alleen? Dan voel ik me bekeken, durf ik niemand om hulp vragen, dan gieren de zenuwen door mijn lijf.’

Heerlijk? Eerlijk waar: zeker niet

Haar allereerste vakantie voor zichzelf ging richting Nieuwpoort, waar ze te gast was in de Floreal. Heerlijk? Tja, zo zou vakantie op zijn best aanvoelen. Maar heerlijk was het voor Marie-Louise allerminst. ‘Het was ontzettend moeilijk. Het begon al in het station, waar ik mijn ticket moest kopen en daarvoor de beambte aan moest spreken. Zoveel twijfel en onzekerheid, heel verlammend eigenlijk.’ In Oostende aangekomen voelde ze zich verloren, moest de tram op zien te geraken. En ook daar: twijfel: moest ze richting De Panne of Knokke? ‘En dat terwijl ik dat eigenlijk wel wéét. Als ik de groep begeleid, organiseer ik dat allemaal zonder moeite. Het alleen zijn en me zo bekeken voelen haalt me totaal onderuit.’

Nog ‘zo’ groot: duim en wijsvinger zeggen meer dan duizend woorden

Marie-Louise kreeg hulp van andere reizigers. Zomaar. Bij het opstappen op de tram in Oostende en bij het afstappen in Nieuwpoort  werd ze spontaan geholpen met haar koffers. Iemand wees haar de weg naar haar vakantieverblijf. ‘En zelfs daar ben ik van geschrokken. Ik, die door anderen geholpen mocht worden,… ik voelde me nog zo groot.’ Ze houdt haar duim en wijsvinger boven elkaar, alsof ze zich een centimeter groot voelde. Een tekenend gebaar, dat ze meermaals in het gesprek maakt.

Aangekomen aan de balie van vond Marie-Louise vond haar boekingsbewijs niet direct. Opnieuw bibberen en zweten. ‘Alleen zijt ge toch niks’, fluisterde een oud stemmetje in haar hoofd. ‘Ik heb het mijn hele jeugd gehoord: ‘Ge zijt lelijk, ge kunt niks.’ Altijd zocht ik de hoekjes op, onzichtbaar wilde ik zijn. Op mijn werk ben ik nu wél superwoman, maar alleen ben ik zo klein (opnieuw dat gebaar).’

Alsof je door het lot getest wordt

Na een paar vijven en zessen vond ze de lift en haar kamer. Om voor zichzelf te kunnen koken trok Marie-Louise naar de winkel. ‘Een uur heb ik daar rondgelopen. De kluts kwijt. Ik kon maar niet beslissen wat ik zou gaan eten. Uiteindelijk is het kip met salade geworden. Simpel.’

En dan – alsof ze tot op de grens van haar kracht getest werd – gaat bij het koken het brandalarm af. Lawaai, paniek, rennen naar de balie (en vergeten de pan van het vuur te halen), rook, nieuwsgierige blikken van andere vakantiegangers. ‘Ik schaamde me dood,’ zegt ze.

’s Avonds raapte Marie-Louise haar moed weer bij elkaar. Ze ging naar een optreden in het hotel. ‘Maar ook daar voelde ik me bekeken.’ De volgende twee avonden ging ze niet meer. ‘Niet meer gedurfd. Te bang van dat gevoel bekeken te worden.’

'Neen, ik heb niet kunnen genieten van de vakantie. Ik ben bang geweest.'

‘Dingen waar ik zo naar had uitgekeken voelden niet zo zalig als ik het me had voorgesteld. Ik heb ontdekt dat ik in paniek sla van de stilte en het alleen zijn. Ik zag mezelf daar plots als een vrouw van 53, alleen en eenzaam. Dat is hard. Maar het is wel goed dat ik dat nu voor het eerst heb kunnen benoemen.’

Supporters zijn onmisbaar

Marie-Louise had drie vakantiedagen gepland, maar wilde al snel weer gewoon terug naar haar appartementje in Antwerpen. ‘Elke dag waren er telefonische gesprekjes met mijn collega’s. Ze bleven me aanmoedigen en op de dag van mijn thuiskomst hebben ze me afgehaald aan het station. Zonder hen had ik mijn vakantie niet uitgedaan. Dan had ik nu met een gevoel van mislukking geworsteld, in plaats van de trots die ik nu ervaar.’

Ga voor het moeilijkste, dan kan je alles

‘Die vakantie was dan wel moeilijk, ze heeft ook deuren doen opengaan in mij. Ik ben intussen vastbesloten: dit wil ik wél kunnen. Ik wil leren deugd hebben van een kop koffie in een cafeetje. Ik wil blij worden van de vriendelijkheid van behulpzame mensen’, zegt Marie-Louise. In november trekt ze er opnieuw voor enkele dagen tussenuit, om te oefenen. ‘Eén ding heb ik van mijn moeder onthouden: ga voor het moeilijkste. Als je dat kunt, kan je al de rest ook.’

‘Met nieuwjaar wil ik het glas heffen en zeggen dat ik het kan, dat ik alleen met vakantie kan en durf en dat ik er al voor de helft van kan genieten!’

In gesprek met

Marie-Louise De Croock is ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting. Ze werkt deeltijds bij vzw STA-AN in Antwerpen.

Marie-Louise ging voor het eerst alleen met vakantie. Ze verbleef in De Floreal in Nieuwpoort.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.