Overslaan en naar de inhoud gaan

Toerisme transformeert? 3de couplet: Plekken en passies verbinden

In gesprek met Peter De Wilde, administrateur-generaal Toerisme Vlaanderen | 25 april 2017

Reisbestemming Vlaanderen kan sterker worden wanneer we erin slagen identiteit, sterkten en passies van bewoners, gemeenschappen en plekken op nieuwe manieren met mekaar te verbinden. Als we de verhalen kunnen linken, de energie aan mekaar koppelen en daardoor versterken. Peter De Wilde, administrateur-generaal van Toerisme Vlaanderen: ‘Nu staan onze boeiende plekken vaak te weinig in relatie met elkaar. Neem nu Brugge en Gent: wat kan er ontstaan als we die krachten verbinden? Kunnen we de dialoog, het samenspel tussen de stad een haar landelijke omgeving versterken?’ De kopman van Toerisme Vlaanderen vermoedt dat de sector voor enkele belangrijke paradigmashifts staat.

‘Vlaanderen heeft ongelooflijk veel te bieden dat aansluit bij wat reizigers vandaag zoeken. We doen er alleen te weinig mee’, zegt Peter. ‘Omdat we vastzitten in een paradigma dat onze kijk beheerst. In de jaren ’80 omschreven we ons toeristisch potentieel rond drie macro-bestemmingen: de kust, de kunststeden en de groene regio’s. Dat zijn we dan op de markt gaan positioneren.  Maar als we ons te sterk blijven focussen op de steden en de kust, dan missen we veel. Want, om een voorbeeld te noemen: je kunt de stad niet begrijpen als je niet begrijpt wat de niet-stad is. Zoals een molecule wordt gedefinieerd door de ruimte die ertussen zit, zo is Vlaanderen een dicht netwerk van steden die met elkaar verbonden zijn door de landelijke ruimte.’

Paradigmashift 1: stad en ommeland met elkaar verbinden

Peter De Wilde wil van dat dominante paradigma loskomen. De stad is maar zo sterk als zijn relatie tot zijn ommeland. We zijn eraan toe die relaties te herwaarderen, verbindingen te leggen. Plekken en hun verhalen met elkaar verbinden. Cultuur, erfgoed, landschap en sport met elkaar verbinden. 'Voor bezoekers aan Vlaanderen betekent dat hun beleving van de stad verrijken met de ervaring van het landelijke. Daar wil ik een positief verhaal van maken.'

‘Het is de beleving ‘op den buiten’ die ons bijblijft’, zegt Peter. Een voorbeeld: ‘Ik bezocht onlangs de bloementuin van het Kasteel van Groot Bijgaarden. Het was opmerkelijk wat een internationaal publiek daar rondliep. Veel expats, vermoed ik, die Brussel even achterlaten en iets bijzonders beleven in de groene omgeving net buiten de stad. Ik werd er geraakt door de schoonheid van de omgeving, het kasteel, de bloemen, de hoornblazers die zomaar ineens achter je opdoken en je verrasten met een muzikaal ‘gesprek’ tussen ensembles die over het domein verspreid waren.’

En er was nog iets dat raakte: het ongekunstelde van de organisatie van het event. ‘Dat niet over-geprofessionaliseerde heeft een eigen aantrekkingskracht. Dat heeft te maken met trots, met eigenaarschap.’

Paradigmashift 2: authenticiteit verbinden met efficiëntie

We verwijlen nog even in Groot Bijgaarden. Peter: ‘Ja, door de ogen van deze professional gezien, lieten de organisatoren kansen liggen die een geolied event-team zeker zou benut hebben: een slim uitgedacht parcours bijvoorbeeld, of een spin-off van merchandising. Het zou commerciële kracht toevoegen maar of het de beleving van bezoekers zou versterken, valt te betwijfelen.  Misschien moeten de dingen niet altijd voor honderd percent super-efficiënt zijn. Misschien moeten we zoiets als een slimme efficiëntie opwaarderen: een efficiënte organisatie die rekening houdt met de eigenheid van de plek en de mensen die er iets willen delen met bezoekers.’

"Misschien moeten we zoiets als een slimme efficiëntie opwaarderen: een efficiënte organisatie die rekening houdt met de eigenheid van de plek en de mensen die er iets willen delen met bezoekers." - Peter De Wilde

Waarmee we op een derde paradigmashift terecht komen, die waarin lokale mensen ruimte en ondersteuning krijgen om authentiek gastheerschap op te nemen.

Paradigmashift 3: lokaal actorschap versterken

Lokale initiatiefnemers kunnen sterke actoren zijn in het grote toeristische verhaal. Als we ze niet overdonderden met van bovenaf doordachte concepten en richtlijnen. ‘Toerisme is economie. Maar het kan – het moet -  veel meer zijn dan dat. Toerisme kan lokale en regionale ontwikkeling in beweging brengen. Van toerisme kan een transformerende kracht uitgaan: een transformerende beleving voor bezoekers en de lokale gemeenschappen. Een beleving die wortelt in authenticiteit, die blijft hangen.’

"Een beleving die wortelt in authenticiteit, die blijft hangen."

Trouwens, bezoekers voelen zelf wel aan wat authentiek is en wat niet. Peter haalt de National Trust (Engeland) als voorbeeld aan. Lokale mensen nemen er vrijwillig gastheerschap op. Ze onthalen bezoekers in ‘hun’ kastelen en vertellen ‘hun’ verhalen. Ze pakken dat eigenaarschap op, maar dat is kwetsbaar. Als vrijwilligers die eigen inbreng wordt ontnomen, verandert de totale beleving. Peter: ‘Een klein voorbeeld, grappig en veelbetekenend. Toen ik vroeger sommige plekken beheerd door de National Trust bezocht, proefde ik overal een verschillende applecake. Vier jaar later was dat verschil verdwenen. Ik vroeg naar het waarom, en kreeg ‘efficiëntie’ als verklaring. Centraal gefabriceerde applecake is goedkoper. Helaas neemt dat eigenaarschap weg bij lokale mensen die niet meer trots hun eigen applecake-interpretatie kunnen serveren. Dat laat mensen een stukje verweesd achter. Jammer.’

Verwonderen, waarderen, versterken

‘Wat ons tot een authentieke bestemming maakt, zit meer dan ooit in de aansluiting die we kunnen maken met wat de mensen in onze steden en landelijke omgeving passioneert. Dat vraagt van ons – Toerisme Vlaanderen – dat we opnieuw verwonderd worden door wat er lokaal te zien, te voelen en te beleven valt. Dat we aandacht schenken en ons afvragen welke verhalen er achter tradities en gewoonten schuilt. Waar een opvallende trots vandaan komt. Want daarin zit die ‘echtheid’, die mensen willen beleven: bewoners en bezoekers.

En net dat is niet stuurbaar vanuit een Vlaams agentschap voor toerisme. Daar is lokaal actorschap voor nodig. ‘Wellicht dat, actorschap, zal cruciaal zijn om toerisme te enten op de draagkracht van onze bestemmingen en de mensen die er wonen. ‘

Foto: Passchendaele Memorial Garden - Visit Flanders - Bron: https://www.flickr.com/photos/visitflanders/
Peter De Wilde

In gesprek met

Op zoek naar de transformerende kracht van toerisme

Peter De Wilde (48) staat aan het hoofd van Toerisme Vlaanderen. De opdracht van Toerisme Vlaanderen is Vlaanderen in het buitenland en bij de eigen bevolking promoten als toeristische bestemming. Maar waarom eigenlijk? Welke kracht kan uitgaan van toerisme, met welke meerwaarden en voor wie?  ‘De vragen stellen is een oefening in nederigheid’, zegt Peter De Wilde. ‘Het helpt ons dieper begrijpen wat we – Toerisme Vlaanderen - ‘maar’ zijn en wat we ‘maar’ kunnen. De antwoorden liggen in de context waarin we werken. Fundamenteler begrijpen waarom we doen wat we doen, kan ons completer maken.’

In een lang gesprek met Peter reizen we langs intuïtieve vermoedens, inzichten, en hoop. Kan van toerisme een transformerende kracht uitgaan? En wie of wat transformeert er dan? Kan toerisme daardoor bijdragen aan levendige gemeenschappen, verbinding van mensen met elkaar, met plaats en met de wereld?

In vier artikels staan we samen met Peter De Wilde stil bij de betekenis van reizen, het belang van je plaats kennen, de uitdaging om nieuwe verbindingen te leggen in onze regio en de uitdagingen van Toerisme Vlaanderen om bij te dragen aan een breed maatschappelijk project.

Toerisme Transformeert?

              1ste couplet: ‘Wie reist, verandert’
​              2de couplet: ‘Ken je plaats’
​              3de couplet: ‘Plekken en passies verbinden’
              4de couplet: ‘Nieuw maatschappelijk project’

Dit verhaal werd gepubliceerd op 25 april 2017 in de categorie Vakantie.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.

Copyright © 2024 Steunpunt vakantieparticipatie | Disclaimer | Privacy |