Overslaan en naar de inhoud gaan

Onze chaos verdient stilte

In gesprek met Johnny De Mot | 15 januari 2019

Wat gebeurt er als we af en toe stilstaan? Als het ‘doen’ op pauze wordt gezet en het ‘zijn’ alle aandacht krijgt? Pastoor Johnny De Mot pleit voor verstilling en zet zijn schouders onder de toekomstige stiltetuin in het hart van Brussel die zich tot mensen in armoede richt. ‘Mensen moeten hun dromen weer soigneren’.

'We hebben een leefinfarct', stelt Johnny De Mot, Pastoor van de Kerk Onze-Lieve-Vrouw van de Goede Bijstand, smak in een van de hippe uitgaansbuurten van Brussel. 'Het moet allemaal zo snel gaan dat het strop loopt. Kijk naar het verkeer in Brussel: het moet vooruitgaan in de straten, maar we staan vast. Mails vragen om een snel antwoord en we moeten op zoveel reageren. Het geraas van de stad maakt dat we meer en meer willen verwerven. Maar de kracht zit net in de binnenkant. Het is nodig in te gaan tegen alles wat van je verwacht wordt en je eigen weg te gaan.'

Stilte-atlas

'Twintig jaar geleden zaten we al rond tafel met een aantal sociaal geëngageerde Brusselaars, waaronder Bianca Debaets. Toen al voelden we de nood aan stilte. Onze droom was een Brusselse stilte-atlas met de plekken in kaart gebracht waar je kunt ontsnappen aan de dwang van de dag. Aan de druk om te lopen, te crossen. In Berlijn, Parijs, Straatsburg, Keulen… staan kerken met de deuren open. Binnen is het leeg. Brussel mist nog altijd zulke plekken, en we hebben ze nochtans zo nodig.

"Hier klopt een hart van arme mensen, hier leeft een ziel. Net daar past een plek om tot verstilling te komen." - Johnny De Mot

Een eerste antwoord kwam vanuit onze parochie. Al jaar en dag zetten we op vrijdagse zomeravonden de deuren van de kerk open. Ook al is het hier de Brussels homobuurt vol uitgaansmogelijkheden, toch komen mensen. Je hoort buiten het gewoel, maar hier kan het stil worden. Hier mag je stil vallen. Pas op: helemaal niks horen, is zeker ook niet de bedoeling. Wie geen enkel geluid hoort, wordt gek. Geluid betekent contact, andere mensen, het besef niet alleen te zijn.'

Zijn zonder iets te moeten

'Vanaf april ‘19 willen we verder gaan met een nieuwe stilteplek op de Sint-Jorissite in de Cellebroersstraat, een beetje verderop. Hier woont een divers publiek met minder en meer mogelijkheden. Binnenkort komen er extra studio’s waar minderjarige vluchtelingen inhuizen bij studenten met een handicap. Hier klopt een hart van arme mensen, hier leeft een ziel. Net daar past een plek om tot verstilling te komen. Hier kan de stress van mensen afvallen, de zak die ze meezeulen zetten ze even neer en ze mogen er zijn zonder iets te moeten. Dat is onze hoop. Niet gemakkelijk voor mensen die dag in dag uit hun centen tellen om te overleven, die zich zorgen maken over hun kinderen of ouders die nog in Syrië zitten. Maar we helpen hen die zorgen weg te laten vloeien, leren hen weer ademen en creëren ruimte.'

Miserie vs. hoop

'De tuin zal bestaan uit betonnen vierkanten en rechthoeken waarin water en groen geïntegreerd zitten. Centraal staat een 150 jaar oude olijfboom als teken van vrede. Waterpartijen, riet dat kan buigen in de wind en de schaduw van een bomenrij maken het een inspirerende plek. De miserie die hier naartoe zal komen, krijgt tegengewicht in de vorm van hoop door de school en de samenhuizers die rond de stilteplek liggen. Het gemeenschapskarakter van dit project primeert. Onze olijfboom staat in aarde uit 18 landen. Het moet een plaats van samenkomst zijn die vrede in zich draagt. De mensen op deze site doorstonden al heel wat onrecht. De organisaties die er huizen, vechten tegen dat onrecht en geven kansen aan wie uit de boot valt. Om te zien dat mensen met weinig mogelijkheden ook een enorme kracht hebben, moeten we stilvallen.”'

Braver, op zijn Engels

'Een minuut of een half uur, ik hoop vooral dat mensen op regelmatige basis terugkomen. Dat merken we ook in onze kerk. Na een paar weken zie je dezelfde gezichten terug komen. En die feesten even goed met pinten en joints. Het gaat er ons vooral om dat we ze braver maken - maar dan in de Engelse zin van het woord. Be brave, wees moedig, val stil. Het ‘doen’ mag hier even op pauze, het ‘zijn’ krijgt alle aandacht. Je ziet hoe ze op korte termijn tussen de dancings en de bezoeken aan de homosauna’s in toch tot rust komen. Dat moeten we vastpakken en net niet: het laten gebeuren, er een forum voor geven, zonder er een stempel op te drukken. Dit is niet christelijk, het is niet van ons, het ìs gewoon. De nieuwe stiltetuin is niet christelijk. Het had bij wijze van spreken een café kunnen zijn - een plek van zekerheid, aanwezigheid, een ijkpunt, quoi. Het verontrust me dat er zoveel rustige cafés sluiten.

"Mensen in armoede, ook een armoede in relaties trouwens, waar vinden die nog een plaats om samen te komen?"

 In Brussel leeft 1 op 2 in een eenpersoonsgezin. Het blijft belangrijk dat we plaatsen creëren. Stilte is daarbij de taal van iedereen. Brussel huist ontzaglijk veel nationaliteiten en culturen. Vanuit onze geschiedenis weten de Vlaamse Brusselaars hoe moeilijk het is om gerespecteerd en vooral gehoord te worden. In de stilte krijgen we dat gehoor, allemaal.'

foto Johnny De Mot door Jan van Bostraeten

In gesprek met

Johnny De Mot droomde van een toekomst als dierenarts, maar koos toch om Godsdienstwetenschappen te studeren. Sinds 1987 is hij bezield pastoor van de Bijstandskerk in Brussel en engageert hij zich in heel wat sociale organisaties. Zo is hij onder andere voorzitter van De Overmolen. De stilteplek ligt in de Cellebroersstraat in Brussel, dicht bij het Centraal Station. De Bijstandskerk ligt tussen de bekende Anspachlaan en Manneke Pis.

foto: Jan Van Bostraeten (c)

Dit verhaal werd gepubliceerd op 15 januari 2019 in de categorie Vrije tijd.

Roos Lowette

Neergepend door

Roos werkt deeltijds bij Jint vzw. Ze geeft er jongeren de kans om naar het buitenland te trekken.  Daarnaast schrijft ze verhalen over wat reizen met een mens doet. 

Copyright © 2024 Steunpunt vakantieparticipatie | Disclaimer | Privacy |