‘Wij’ is de plek waar mensen worden wie ze zijn. Onder de stolp van je individuele ik kunnen je vleugels niet ontwikkelen. Die groeien wanneer anderen je erkennen in je mens-zijn. De nadruk op wij is het geheim achter het succesvolle vrijwilligersbeleid van Akindo. Nieuwe vrijwilligers komen thuis in een cultuur waarin iedereen aanvoelt: ik ben omdat wij zijn. Hoe hou je die essentie staande in een tijdsgeest doordrongen van individuele verantwoordelijkheid en rationele organisatielogica?

We spreken erover met Liset Hamblok en Kristien Van Camp, bestuurder en coördinator van Akindo. Het vakantieverblijf, de vakantiekampen voor kwetsbare kinderen en jongeren, de weggeefwinkel en het project Weer Stralen worden geleid door een bestuur van vrijwilligers, gecoördineerd door een team van drie medewerkers en waargemaakt door ruim 270 vrijwilligers.

Vrijwilligersbeleid? Hou gewoon de aandacht bij de missie

Vrijwilligers en medewerkers hebben geen taakomschrijving. Procedures, regels en afspraken staan niet op papier. Liset: ‘Elk kind, elke vrijwilliger en elke situatie is anders. Je kunt die werkelijkheid niet vatten in regels en teksten. Waar mensen samen zijn gebeuren er dingen, en daar ga je dan zorgvuldig mee om. We proberen hier ons hoofd en hart samen te gebruiken.’

De missie – elk kind verdient een onvergetelijke vakantie -  geeft richting en is de toetssteen wanneer er een haar in de boter zit. Kristien: ‘Op die missie grijpen we altijd terug. Contact maken met elkaar, aandachtig zijn voor wat er speelt, zorgvuldig luisteren, spreken en samen zoeken: dat zorgt ervoor dat we altijd weer als team op één lijn geraken.’

Over Ubuntu en Omarm Warm

Kristien woonde lange tijd in Afrika. Ze raakte er diep geïnspireerd door Ubuntu, een Afrikaanse visie op het leven. ‘Afrikanen kijken fundamenteel anders naar het individu. In het Westen staat individuele ontplooiing centraal. In de Ubuntu-filosofie ben niet ik ben het ijkpunt, een goed leven ligt in de kwaliteit van wij. Het door anderen dat je jezelf kunt ontplooien. Anderen maken jou tot wie jij bent. Mijn leven staat ten dienste van anderen. Dat is de betekenis achter ‘Ik ben omdat wij zijn.’

"Ik ben omdat wij zijn. Dat betekent: anderen maken jou tot wie je bent. En jij staat ten dienste van anderen." - Kristien

‘Die visie zit vervat in ons Omarm Warm credo’, zegt Liset. ‘Wij maken er werk van om warm met elkaar om te gaan. Wie warmte krijgt,  kan dat ook doorgeven. Tot besef komen dat je graag gezien wordt, maakt een fundamenteel verschil. Je ten volle deel voelen van een groep is een ongelooflijk versterkende ervaring. Dat vormt je. Het maakt je tot wie je bent.’

Niet de taak, maar de mens is het vertrekpunt van organiseren

Bij Akindo trekken ze die lijn door in de manier waarop ze nieuwe vrijwilligers onthalen. Werven hoeft niet, mensen melden zich spontaan. ‘Wij werken niet met taakomschrijvingen of talentenprofielen’, zegt Kristien. ‘Wij verwelkomen hen in een team, geven ruimte om te doen waar ze goed in zijn. En uiteindelijk wordt al het werk – en veel meer – gedaan. Omdat mensen zich uitgenodigd voelen en de groep het werk op een natuurlijke manier organiseert. We gaan voor hetzelfde doel. Niet iemands rol is van belang, wel dat we samen focus houden op onze missie.’

"We geven vrijwilligers ruimte. Uiteindelijk wordt al het werk - en veel meer - op een natuurlijke manier door de groep georganiseerd."

Een weg vinden in paradoxen van organiseren

Liset en Kristien vertolken een visie die dwars lijkt te staan op rationele organisatielogica’s. En daar worstelen ze wel mee.  ‘Als je groeit en subsidies krijgt, dan zitten daar ook verwachtingen aan op vlak van beleidsplannen maken en procedures vastleggen’, zeggen ze. ‘De gedachte achter die managementsystemen is dat je daardoor fouten vermijdt, de werkelijkheid stroomlijnt, de toekomst stuurt. Vraag is of dat zo wel werkt met mensen. Bijvoorbeeld:  als je taken van vrijwilligers en medewerkers vastlegt in functieprofielen, dan ga je individualiseren wat nu een teamverantwoordelijkheid is. Gaan die systemen ons helpen of vernietigen we daardoor de cultuur waarin het ‘wij’ zo waardevol is? Dat zijn wezenlijke vragen, en die willen we met heel veel zorg benaderen.’

"Wat zullen managementsystemen tot resultaat hebben? Helpt het ons? Of vernietigt die logica de cultuur waarin het "wij" zo waardevol is?" - Liset

Dit jaar bestaat Akindo 50 jaar: een prima aanleiding voor Vakantieparticipatie om samen met hen stil te staan bij wat hen bijzonder maakt. In een reeks gesprekken zoomen we in op de motor van hun succes: vrijwilligers!

Lees ook: 

• Drie jonge mensen met ambitie: 'Volgend jaar staan wij hier bij Akindo als moni!'

In gesprek met

Liset Hamblok was ruim twee decennia directrice van Akindo, vakantiemaker en vakantieverblijf voor maatschappelijk kwetsbare kinderen, jongeren en gezinnen. Sinds haar pensionering bleef ze verbonden met Akindo als vrijwillig bestuurslid. Kristien Van Camp coördineert de werking van Akindo.

Het vakantieverblijf, de vakantiekampen voor kwetsbare kinderen en jongeren, weggeefwinkel Dottishop en het project Weer Stralen worden geleid door een bestuur van vrijwilligers, gecoördineerd door een team van drie medewerkers en waargemaakt door ruim 270 vrijwilligers. 

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.