Mobiliteit is vaak een drempel voor mensen uit kansengroepen die een uitstap of vakantie willen plannen. Hoe vind je de weg in een vreemde stad? Hoe bereken je afstanden op de kaart? En waar vind je de vertrektijden en prijzen van de trein, bus en belbus? De Vlaamse Centra voor Basiseducatie bieden hierop een praktijkgericht antwoord in de cursus‘Op stap met kaart en openbaar vervoer’. De missie: samen oefenen om later zelf op stap te kunnen.

Nooit eerder geleerd 

‘Mensen die aan de cursus deelnemen, hebben nooit geleerd om met het openbaar vervoer of een kaart te werken’, zegt Hilde Lemmens, opleidingsverantwoordelijke en praktijkbegeleider en bij het Centrum voor Basiseducatie Limburg Midden-Noord. ‘Als ze ergens heen willen waar ze nog niet eerder waren, missen ze de vaardigheden om de nodige informatie op te zoeken.’ Ook alleenstaande senioren, die vroeger op hun partner rekenden om zich te verplaatsen, vormen een belangrijk deel van de groep.

Informatie leren opzoeken

In een reeks van tien lessen leren de cursisten waar en hoe ze de nodige informatie over hun traject kunnen vinden, zowel online als offline. Ook leren ze afwegen welke transportmiddelen het meest aangewezen zijn per type verplaatsing. ‘Wij leren mensen werken met de dienstregelingsboekjes van het openbaar vervoer en met de websites van De Lijn en NMBS’, zegt Hilde. ‘Dat mag vanzelfsprekend lijken, maar voor heel wat mensen is het dat niet.’ Afhankelijk van de noden in de groep leren de cursisten ook werken met de gps, metroplannen, wegenkaarten, stafkaarten, enzovoort.

Samen bouwen aan mobiliteit

De cursus is een open aanbod voor laaggeschoolde volwassenen. Ook wordt hij aangeboden in samenwerking met organisaties voor kansengroepen, zoals het RIMO of het OCMW. ‘We hebben ook een cursus vrije tijd in ons aanbod’, vertelt Hilde. ‘Daarin reiken we tips aan rond zinvol je vrije tijd invullen met de middelen die je hebt, en introduceren we instanties als Rap op stap enVakantieparticipatie. De mobiliteitscursus kan daarop een goede aanvulling zijn. Mobiliteit is nu eenmaal een belangrijke randvoorwaarde bij het boeken van een vakantie of daguitstap. Want een uitje plannen is heel fijn, maar je moet er natuurlijk wel kunnen geraken.’

Reizen om te leren

De cursus is heel praktijkgericht. ‘We maken ook een daguitstap naar Hasselt of Diest’, vertelt Hilde. ‘Dan zoeken we samen de info op en trekken we er met het openbaar vervoer heen. Ter plaatse halen we een stadsplan bij de toeristische dienst en leren we de stad verkennen met behulp van een plattegrond. Gebrek aan middelen, durf en vaardigheden zijn de meest voorkomende drempels voor mensen om eropuit te trekken.'

'Door samen mogelijkheden te bekijken en actief te oefenen, neem je die drempels weg.’    

Op eigen houtje eropuit

Na afloop van de lessenreeks trekken bijna alle cursisten er zelfstandig op uit. ‘Ze hebben ook echt die ambitie’, zegt Hilde. ‘Ze zijn heel gemotiveerd om erop uit te trekken, alleen weten ze niet hoe ze eraan moeten beginnen. De algemene reactie na afloop is: nu durf ik het wél en ga ik het ook doen.’ Ook zorginstanties, maatschappelijk assistenten en buurtwerkers kunnen volgens Hilde een rol opnemen in het verlagen van eventuele drempels op het vlak van mobiliteit. ‘Het kan helpen om vervoersmogelijkheden systematisch en individueel te bevragen en om samen naar mogelijkheden te zoeken waar nodig.’

Een duwtje in de rug

Sommige mensen hebben baat bij een uitgebreide lessenreeks, andere keren blijkt een zetje voldoende.  ‘In onze cursus rond budgetbeheer zat een OCMW-cliënt die al jaren droomde van een vakantie aan zee’, vertelt Hilde. ‘Maar hij had de middelen niet en wist ook niet hoe er te geraken. Via onze werking raakte hij bekend met Rap op stap en Vakantieparticipatie en kon hij eindelijk zijn droomvakantie boeken. Nog even samen de vervoersinfo opzoeken en afprinten was voldoende om hem te lanceren.’

‘Op stap met kaart en openbaar vervoer’ volgen kan in alle centra Basiseducatie in Vlaanderen. Bij voldoende inschrijvingen start de groep op. Zie www.basiseducatie.be

In gesprek met

Hilde Lemmens is opleidingsverantwoordelijke en praktijkbegeleider bij het Cetrum voor Basiseducatie Limburg Midden-Noord.

Neergepend door

Griet Bouwen is Storyweaver voor het netwerk Iedereen Verdient Vakantie. Ze houdt van een hartelijk gesprek en stelt graag vragen die een verschil maken. Heb je zelf een verhaal dat je graag deelt? Contacteer onze redactie en zet je verhaal kracht bij.