Terwijl vele deuren sloten, bleef de deur van gezinswerking Prego van Buurtwerk ’t Lampeke in Leuven open. Wagenwijd. Voor gezinnen één na één.
Tegelijk ging gezinswerkster Karen het voorbije jaar op vele gezinsdeuren kloppen. Om mensen erbij te houden. Samen terug naar buiten te gaan.
En nu staan tien gezinnen op de drempel. Ze kijken uit naar het moment dat De Zeekameel in Lombardsijde de deuren wagenwijd voor hen opent. Voor het eerst samen op vakantie. Ze werken er stap voor stap naartoe. 

Open deuren doen weer ademen, brengen beweging en zorgen voor noodzakelijke zuurstof, letterlijk en figuurlijk. Frisse lucht in de longen en het hoofd. En luchtigheid als tegengewicht voor al wat weegt.
In het gezellige ontmoetingslokaal vol speelmogelijkheden in een oud fabriekspand in de ridderbuurt, praat ik erover met gezinswerkster Karen Daniëls en buurtwerkster Sofie Giedts van Buurtwerk ’t Lampeke.

Hier wordt aan de deur geklopt

Nabijheid. Daar staat gezinswerking Prego voor. Ook toen dat tijdens de pandemie een pak complexer werd. Op de drempel van weer meer kunnen, blik ik met Karen en Sofie terug. Net omdat zij voorbij deuren kwamen van wat nog steeds te weinig zichtbaar is. Hun ontmoetingsmomenten vielen even helemaal weg. Zodra het kon, kwamen ze weer met twee gezinnen samen. En ze bleven altijd bereikbaar voor individuele vragen en speelmomenten. Ze investeerden maximaal in wat kon. Veel gezinnen ervaren de ontmoetingsruimte niet voor niets als hun ‘tweede living’.

Er werd meer op hun deur geklopt dan ooit. Letterlijk en figuurlijk. Noden werden talrijker. Veel alleenstaande ouders voelden zich alleen, ook met de kinderen. Veel spontane gespreksmogelijkheden vielen weg. Ze hadden nood aan een gesprek met een andere volwassene.  Er waren ook veel administratieve vragen. Drempels bij andere diensten werden hoger en moesten samen overwonnen worden. Ze zagen ook moois ontstaan: ‘Ouders die we al bereikten brachten ouders uit hun omgeving met hulpvragen mee. Een zus, een buurvrouw. Meer dan ooit. Vrijwillige buurtbewoners besloten om de ontmoetingsruimte elke zondag te open te houden. Zodat meer gezinnen konden komen spelen. Dat is hartverwarmend!’

De waarde van aankloppen en samen op tocht

Vaak was de ontmoetingsruimte van Prego de enige plek waar de ouders nog kwamen. Tegelijk maakte Karen zich zorgen om de ouders die ze niet meer bereikte. Ouders die thuis meer en meer geïsoleerd raakten. Karen: ‘Verschillende ouders met een oorlogsverleden in het land van herkomst, vergleden in angsten en gevoelens van toen. Oude trauma’s staken de kop op. Gelijkenissen met een dreigende oorlogssituatie en de herkenbaarheid van de isolatie wierpen hen terug in de tijd. Er was ook minder afleiding.’

Karen vertelt over een moeder die in het gebouw woont. Als Koerdische vrouw maakte ze heftige oorlogssituaties mee en twee jaar terug kreeg ze een post natale depressie. Ze sloot zich op. Ze geloofde fake nieuws en durfde bijvoorbeeld haar raam niet meer te openen. ‘Ik ging vaak op haar deur kloppen. Stap voor stap won ik haar vertrouwen en vonden we een manier om te praten die veilig voor haar voelde. Ik vertelde haar kleine anekdotes uit mijn eigen leven. Om wat luchtigheid te brengen. En het werkte. Het bracht ruimte voor haar eigen kleine grappige momenten. Fietsen, dat hielp haar vroeger om haar hoofd leeg te maken. Ik regelde een fiets bij het fietsatelier. Het begin van onze gezamenlijke fietstochten. Onderweg hadden we heel andere babbels. Ze kwam weer buiten. Er kwam meer ruimte in haar hoofd. Het gaat een stuk beter met haar.’

“Je denkt dat administratieve hulp voorrang heeft. Van een wandeling of ontmoeting zie je vaak niet meteen resultaat. Ondertussen weet ik hoe betekenisvol dat is.”

Karen zocht ook met andere ouders wat voor hen het verschil kon maken. Een leergierige man uit Somalië kon ineens niet meer naar de Nederlandse les of werken. Als hij niet bezig was, overvielen de oorlogsbeelden hem. Met hem deed Karen stukjes van een wandeling met luisterverhalen ‘Verhaaljagers’* in Leuven. Dat vond hij heel boeiend. Een kans om zijn Nederlands te oefenen en onderweg hadden ze persoonlijke babbels.

Toen enkele ouders aan elkaar vertelden hoe de ene ging wandelen met Karen en een ander ging fietsen, begreep Karen pas hoe belangrijk dat voor hen is geweest. ‘Je denkt dat administratieve hulp voorrang heeft. Van een wandeling of ontmoeting zie je vaak niet meteen resultaat. Ondertussen weet ik hoe ze ernaar uit keken. Hoe betekenisvol dat voor hen is. En hoe hecht onze band erdoor geworden is. Dat zal ook in de toekomst lonen.’

De twee bulten van de Zeekameel

Nu is het tijd om weer meer te verbinden en verder op ontdekking te gaan. Met meer en stevigere draden. De ouders vroegen al jaren om een groepsvakantie. Ook de kinderen hopen steeds iets tof met hun ouders te doen. Alleen met het gezin is vaak te complex voor hen. Karen: ‘Vroeger dacht ik dat mensen die opgroeiden in een stressvolle situatie als volwassene goed bestand zijn tegen stress. Ik zie vaak het tegenovergestelde. En op vakantie gaan is stressvol. Alle voorbereidingen, je bagage, de trein nemen… ’ Reden te meer om samen op vakantie te gaan. Door hun Ontdekkingtroef-project** is dat nu mogelijk. In juli trekt een groep van tien moeders en 29 kinderen voor een midweek naar vakantiehuis de Zeekameel in Lombardsijde.

Iedereen kijkt er ontzettend naar uit. Tegelijk zijn er nog veel zandheuvels te nemen. De begeleidsters kwamen met de mama’s in twee groepjes samen om over de vakantie te spreken. Ze hadden ontzettend veel vragen. Wat ze moeten meenemen, hoe groot de handdoeken moeten zijn. Hoe ze aan het plein moeten geraken waar ze vertrekken. Hoe ze gaan slapen, of ze lakens moeten meenemen, of er kinderbedjes zijn. Over het eten, hoever het precies wandelen is naar het strand en of hun kinderen dat kunnen…

“Onderweg hadden we heel andere babbels. Ze kwam weer buiten. Er kwam meer ruimte in haar hoofd. Het gaat een stuk beter met haar.”

Karen: ‘We hadden niet op alles een antwoord. Dus besloten we zelf al eens naar de Zeekameel te gaan. Om zelf eens tot het strand te stappen. Om alles zelf eens goed te zien. Eerst vond de uitbaatster dat wat raar. Ze had het druk. Eens we er waren en spraken, dacht ze meer en meer mee. Dat was heel mooi en zinvol. We zagen alle kamers en maakten samen met haar een kamerverdeling. Of het nu gaat over halal eten, de kamers of de kar die we kunnen gebruiken om naar het strand te gaan. Het was zeer waardevol. Ze kent ons als groep nu veel beter en dat geeft vertrouwen.’
Sofie beaamt: ‘Eigenlijk is het heel logisch dat we zowel met de groep als met de uitbaatster voorbereiden. En dat we hun vragen en mogelijkheden met elkaar verbinden. Heel concreet. Zo kunnen we vakantie hapklaar maken voor alle deelnemers.’

Dansen met de kinderen, zandheuvels overwinnen

Tijdens de voorbereidende bijeenkomst hadden de mama’s ook veel antwoorden op de vraag wat ze wilden doen: een daguitstap dichtbij, met de kinderen dansen, knutselen met schelpjes, een mama- verwennamiddag waarbij de grootste gemene deler ‘rustig efkes iets eten’ is. Sofie: ‘Vaak hebben mensen echt kleine wensen, dat is zo mooi. En dat ze zoveel ideeën hebben, toont hoe groot hun zin en verwachting is.’ Sofie ging met de buurtwerking al vaker op groepsvakantie. Zij gaat nu meer als extra begeleider, net als Nathalie van kinderdagopvang de Wurpskes. Op die manier slaan ze ook op een ongedwongen manier bruggen met de deelwerkingen van Buurtwerk ’t Lampeke.

“We hadden niet op alles een antwoord. Dus besloten we al eens naar de Zeekameel te gaan. Eerst vond de uitbaatster dat wat raar. Eens we er waren en spraken, dacht ze meer en meer mee.”

Nu zullen ze zich in groep verder voorbereiden op de naderende vakantie. Vrouwen helpen elkaar ook om drempels te overwinnen. Net omdat de vrouwen al zo lang uitkijken naar een vakantie, verwachten ze er veel van en gaan ze idealiseren. Bij een eerste tegenslag kan het plafond dan op hun hoofd vallen, is Sofies ervaring. En moeilijke momenten zullen er zijn, met zo’n grote groep samen. Daar willen ze de vrouwen enigszins tegen wapenen. Karen zal met elke moeder op voorhand bekijken hoe zij zal en kan omgaan met een tegenslag of spanning op vakantie. Gewoon al dat gesprek voeren, maakt dat vrouwen zich er meer bewust van worden. Ze beseffen ook hoe belangrijk nazorg zal zijn.  Sofie heeft bij eerdere vakanties ervaren hoe er vaak een dip volgt, na zo’n intense tijd. Maar de deelnemers verzekerden haar toen: de meerwaarde van vakantie is veel groter dan de weerbots die er soms op volgt.

Sofie en Karen kijken uit naar een zonnige groepsvakantie. Ze hopen dat vrouwen ook voor de kinderen van de anderen gaan zorgen. Dat ze het goed met elkaar vinden en steun vinden bij elkaar. Dat voldoende zuurstof maakt dat de uitdagingen meevallen. Dat de gezinnen genieten en hun batterijen opladen. Dat ze met een extra luchtbel terugkeren naar huis. Een luchtbel gevuld met zeelucht, zuurstof, luchtigheid en plezier. Het wordt sowieso een avontuur. ‘Kom je nog eens terug?’, vragen ze me, ‘Om te horen hoe het is geweest.’

* Iedereen kan op wandeling met luisterverhalen in Leuven. Bij Verhaaljagers kan je je laten meeslepen met een wonderlijk vertelsel of een huiveringwekkende historie.

** In juli trekt Prego voor het eerst op gezinsvakantie naar Westende. Samen met tien moeders en hun kinderen die nog nooit op vakantie gingen. Wat een avontuur! De gezinsvakantie is deel van het Ontdekkingtroef-project van Buurtwerk ’t Lampeke. Iedereen Verdient Vakantie ondersteunt Ontdekkingtroef-projecten overal in Vlaanderen. Prego bereikt natuurlijk meer dan tien gezinnen. Ze vroegen de gezinnen mee die nog nooit op vakantie gingen, jongere kinderen hebben (de kerndoelgroep van Prego) én tegelijk een gezonde draagkracht hebben. Want een groepsvakantie vraagt ook wat van gezinnen. Ze organiseren deze zomer ook daguitstappen voor gezinnen die niet meekunnen op deze eerste groepsvakantie.

In gesprek met

Karen Daniëls is gezinswerkster bij Gezinswerking Prego van Buurtwerk ’t Lampeke in Leuven. Ze houdt van schoonheid in kleine dingen, spreekt zich klaar uit en gaat ervoor. Ze houdt van cultuur en zorgzame gezelligheid.
Sofie Giedts werkt als buurtwerkster bij Buurtwerk ’t Lampeke in Leuven. Ze bruist van energie en is sportief. Ze hoefde niet lang te twijfelen om mee te gaan op vakantie met Prego ‘als ze het thuis kon regelen’. Ze kijkt ernaar uit om de pit in al die moeders te ervaren, en om bruggen te slaan naar de buurtwerking.

Gezinswerking Prego (Preventieve Gezinsondersteuning) is één van de deelwerkingen van Buurtwerk ’t Lampeke in Leuven. Gezinnen zijn er welkom in de gezellige ontmoetingsruimte vol speelmogelijkheden. Velen beschouwen het als hun ‘tweede living’. Ze kunnen er terecht voor individuele hulpverlening, (opvoedings)advies, om te spelen met het gezin en (in normale tijden) om andere ouders en gezinnen te ontmoeten.

Neergepend door

Els Hillaert leeft op van inspirerende verhalen horen en delen, invoelend luisteren, woorden die de kern raken, zorgzaam samenwerken en meewerken aan diepgaande verandering. Sinds maart 2020 is ze verhalenwever bij Iedereen Verdient Vakantie en ook als freelancer schrijft ze graag heldere en bezielde tekst en verhalen voor waarde.n.volle initiatieven.